Περιγραφή
Αρκούμαι, να υποδείξω ότι ο Πέρσης ποιητής ψάλλει και παραψάλλει το κρασί· αλλ’ όχι όπως οι διάφοροι κρασοπατέρες και βακχικοί τραγουδισταί, οι οποίοι δεν υψούνται πολύ υπεράνω της μετριότητος. Το κρασί είναι, απλούστατα, το σύμβολον του ποιητού, επιζητούντος να πνίξη εις την απόλαυσίν του την μνήμην των ανθρωπίνων ματαιοτήτων και αθλιοτήτων και τον σκεπτικισμόν και την απαισιοδοξίαν της φιλοσοφίας του. […] (Κωστής Παλαμάς)
Ο αυτοκράτωρ των Περσών ποιητών, ο μεγάλος Ομάρ Καγιάμ, που όταν μεταφράσθη, για πρώτη φορά, στην αγγλική, από τον Φιτς Τζέραλδ, έκαμε να χλωμιάσουν τ’ άστρα των κορυφαίων του βρεττανικού λυρισμού· που δημιούργησε μόδα και φρενίτιδα θαυμασμού και αρρώστεια -τον καγιαμισμό- και λέσχες με τα πιο γνωστά φιλολογικά ονόματα του καιρού· που τον παραλλήλισαν με κολοσσούς της τέχνης, με το Σαίξπηρ και με τον Γκαίτε και τον βάλανε απάνω κι’ από τον Εκκλησιαστή – αυτός ο μεγάλος πεσιμιστής, που ζύγιασε τον κόσμο και τον απάνω και τον κάτω και δε βρήκε άλλη καταφυγή από τον έρωτα και το κρασί, το μεθύσι, το πραγματικό και το μεταφορικό, το διονυσιασμό, σ’ όλη τη δραματική σημασία του όρου, δε στάθηκε διόλου άτυχος στην Ελλάδα. […] (Σπύρος Μελάς)
Το μυστήριο του ενθουσιασμού, αν όχι της τρέλας, για τον Καγιάμ οφείλεται στη συμπάθεια που γεννά το έργο με την αφάνταστη ειλικρίνεια και μοναδική καλωσύνη του εξαιρετικού επιστήμονα, που βυθίστηκε -λένε- στη μελέτη σαν τον Πασκάλ, σε εποχή όμως πούταν τόσες δυσκολίες και “τα όργανα της σκέψης” είτανε και λιγώτερα και όχι τόσο λεπτά.
