Περιγραφή
“…”Εν ονόματι τίνος μιλούμε;” Σε ό,τι με αφορά, θα έλεγα ότι μιλώ εν ονόματί μου. Και δεν νομίζω ότι υπήρξε έστω και ένας άνθρωπος στην ιστορία που να μίλησε στο όνομα κάποιου άλλου από τον εαυτό του. Η πεποίθηση όμως αυτή, ότι μπορεί κανείς να μιλάει στο όνομα των άλλων, ή όλων, είναι η φενάκη η πιο διαδεδομένη ανάμεσα στους διανοούμενους και τους πολιτικούς.
Ο Ατταλί και ο Γκρομπάρ δεν μιλούν στο όνομα των πεινασμένων λαών αυτού του κόσμου. Μιλούν στο δικό τους όνομα και σύμφωνα με τις δικές τους απόψεις περί του τι θα έπρεπε να είναι -ίσως- οι απόψεις των λαών του Τρίτου Κόσμου.
Τώρα, σε ποιον μιλούμε; Εγώ εδώ μιλώ σε σας. Αλλά σε ποιον μιλώ εν γένει; Κανείς δεν το ξέρει. Ο καθένας μιλάει κατά κάποιον τρόπο ρίχνοντας μια μπουκάλα στη θάλασσα. Και το αστείο στην ιστορία είναι ότι αυτές οι μπουκάλες φαίνονται να είναι πολύ αποτελεσματικές: αιώνες αργότερα, άνθρωποι που δεν γνωρίζουν καν τα ονόματα αυτών που έγραψαν τα μηνύματα και που ποτέ δεν διάβασαν τι είχαν γράψει, σκέφτονται σε σχέση μ’ αυτά που αυτοί είχαν πει. Έτσι, σε μια συζήτηση όπως η δική μας, ανακαλύπτουμε ότι οι περισσότεροι σκέφτονται σύμφωνα με τις καρτεσιανές αρχές.
Πέραν τούτου, και για να απαντήσω στον Ατταλί, δεν νομίζω ότι ο Μορέν, ο Πιτσόρνο ή εγώ ο ίδιος υποτιμήσαμε έστω μια στιγμή τη σημασία της πείνας ή της ικανοποίησης των στοιχειωδών αναγκών των λαών του κόσμου. Αλλά, και το λέω αυτό χωρίς κακία, μου φαίνεται δημαγωγικό να φέρνουμε εδώ το πρόβλημα της πείνας· γιατί θα μπορούσαμε να αποδείξουμε σήμερα ότι οι Ινδοί, για παράδειγμα, πεινούν επειδή οι δυτικοί οικονομολόγοι και η ινδική κυβέρνηση είχαν στο κεφάλι τους τη δυτική έννοια της ανάπτυξης και θέλησαν να την επιβάλουν για να ικανοποιήσουν τη θέλησή τους για εξουσία δίνοντας την προτεραιότητα στα χαλυβουργεία, στην ατομική βόμβα κλπ. Γιατί, γι’ αυτούς, δεν είναι σημαντική η χώρα όταν ο λαός ικανοποιεί την πείνα του, είναι σημαντική η χώρα όταν έχει χαλυβουργεία και την ατομική βόμβα.” (Κορνήλιος Καστοριάδης, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Περιεχόμενα
Υπάρχει σοσιαλιστικό μοντέλο ανάπτυξης;
Σκέψεις πάνω στην “ανάπτυξη” και την “ορθολογικότητα”
Ανακοίνωση
Συζήτηση
ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ:
L. BIANCO, J. M. DOMENACH, R. DUMONT, Κ. ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ, J. MINCES, E. MOREN
