Περιγραφή
Οι αποχαιρετισμοί αυτόν τον καιρό πληθύνονται, στον στενό και στον ευρύτερο κύκλο, ή σε εκείνον τον ενδιάμεσο χώρο της οικειότητας και της απόστασης στον οποίο κατοικούσε για πολλούς από εμάς ο μεγάλος Μίκης Θεοδωράκης. Απόστασης, διότι δεν τον γνωρίζαμε προσωπικά· οικειότητας, διότι ήταν σαν να τον γνωρίζαμε, η ζωή του ήταν ένας μύθος και τα τραγούδια του στα χείλη και στις καρδιές όλων. Ως φόρο τιμής στον μεγάλο αυτόν καλλιτέχνη, που έφερε την ποίηση στο ευρύ κοινό, που συντονίστηκε με το λαϊκό αίσθημα στις πιο κρίσιμες στιγμές της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας και μετουσίωσε το αίσθημα αυτό σε διαχρονική, μεγάλη τέχνη, στον μεγάλο διανοούμενο που υπήρξε ο Μίκης, ασχέτως αν συμφωνούσε ή διαφωνούσε κανείς μαζί του στις εκάστοτε τοποθετήσεις του, δημοσιεύουμε σήμερα δύο κείμενά του από την Επιθεώρηση Τέχνης, για τη σχέση του καλλιτέχνη με τον λαό και των ανθρώπων του πνεύματος με τον φασισμό. Γραμμένα και δημοσιευμένα στη δεκαετία του ’60, απηχούν το ιστορικοπολιτικό, κοινωνικό, πολιτισμικό πλαίσιο μιας πολύ κρίσιμης για τη δημιουργία του εποχής. Θέτουν ζητήματα που αξίζει να ξαναδούμε σήμερα, υπό το φως των νέων εξελίξεων, για τη σχέση του καλλιτέχνη με τον λαό και τις μορφές που μπορεί αυτή να πάρει στη νέα εποχή, για τον φασισμό που σηκώνει κεφάλι και απαιτεί την εγρήγορση όλων μας, αφού οι δίκες και οι φυλακίσεις ουδέποτε τον σταμάτησαν. Πλάι στα κείμενα αυτά, ένα δικό του ποίημα, στο οπισθόφυλλο, που κλείνει μέσα του την κοσμοαντίληψή του.
Πλάι στα κείμενα και το ποίημα του στρατευμένου διανοούμενου και καλλιτέχνη που υπήρξε ο Μίκης Θεοδωράκης, ένα αφιέρωμα στην ποίηση μιας μικρής χώρας που έχει την ποίηση κορόνα στο κεφάλι της –παρότι με άλλες κορόνες δεν τα έχει πάει καθόλου καλά ιστορικά-, στην ποίηση της Ιρλανδίας. Δύο ανθολογήσεις από δύο διαφορετικούς μεταφραστές, ένα πανόραμα της σύγχρονης ιρλανδικής ποίησης, με έμφαση και στις γυναικείες φωνές. Πολύμορφη και ζωντανή, η ιρλανδική ποίηση, ποίηση γλώσσας μικρής όπως και η ελληνική, βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τον λαό και την καθημερινότητά του και από εκεί αντλεί τη δύναμη της καινοτομίας της, που τη φέρνει στο διεθνές προσκήνιο. Η θέση που καταλαμβάνει η ιρλανδική ποίηση στην ιρλανδική κοινωνία αλλά και η θεσμική υποστήριξη που απολαύει είναι ζητήματα που πρέπει να μας απασχολήσουν όχι μόνο σε επίπεδο προβληματισμού αλλά και διεκδικήσεων.
Στις 30 Σεπτεμβρίου γιορτάζεται, ως γνωστόν, η μετάφραση. Το αφιέρωμα αυτό είναι μαζί και ένας φόρος τιμής στους μεταφραστές, που φέρνουν και φυτεύουν το ξένο με αγάπη στα ντόπια χώματα, όπως έκανε ο Βασίλης Ρώτας με τα τραγούδια του Μπρένταν Μπίαν και ειδικότερα με το Γελαστό παιδί, που στα χέρια του Μίκη Θεοδωράκη έγινε το κατεξοχήν τραγούδι της αντίστασης στη βία της εξουσίας, σε όλους τους καιρούς. Είχαμε κατά νου λοιπόν και το είχαμε ανακοινώσει στο προηγούμενο τεύχος τα δύο αφιερώματα, στην ιρλανδική ποίηση και στον Βασίλη Ρώτα, να δημοσιευτούν μαζί. Πρακτικοί λόγοι οικονομίας χώρου δεν μας το επέτρεψαν, επειδή θέλαμε αφενός και τα δύο αφιερώματα να είναι κατά το δυνατόν πληρέστερα και αφετέρου η υπόλοιπη ύλη του περιοδικού, που αφορά τη σύγχρονη δημιουργία και την κριτική της να μην μειωθεί δραστικά. Έτσι, το αφιέρωμα στον Βασίλη Ρώτα θα είναι στο κέντρο του επόμενου τεύχους των Ποιητικών και η συζήτηση που σκοπεύαμε να ανοίξουμε για την παράδοση και την πρωτοπορία στη σύγχρονη ποίηση θα ξεκινήσει στην εαρινή ισημερία, στην ημέρα της ποίησης. Μια συζήτηση που πρέπει ίσως να ξεκινήσει από ορισμούς και επαναπροσδιορισμούς των βασικών εννοιών, για να προχωρήσει στη διερεύνηση της ιδιαιτερότητας της σύγχρονης ποιητικής δημιουργίας, η οποία άλλωστε βρίσκεται στο επίκεντρο του περιοδικού, μαζί με την κριτική της. Καλό φθινόπωρο.
