Περιγραφή
Σε δυο σημαντικές ιστορικές επετείους αφιερώνεται ο νέος τόμος 21 της Μαρξιστικής Σκέψης, τα 100 χρόνια από τον Εθνικό Διχασμό και τα 80 χρόνια από την Ισπανική Επανάσταση. Περιλαμβάνει ένα εκτενές μέρος πηγών και αναλύσεων για το πρώτο θέμα και μια εκτενή μονογραφία για το δεύτερο.
Στις πηγές για τον Εθνικό Διχασμό ο αναγνώστης θα βρει μια σειρά κείμενα ξένων και Ελλήνων μαρξιστών, σοσιαλιστών και προοδευτικών συγγραφέων στις αρχές του 20ού αιώνα. Τα κείμενα αυτά δίνουν μια εικόνα της διεθνούς κατάστασης καθώς και των εσωτερικών εξελίξεων στην Ελλάδα, αλλά και του πνεύματος εκείνης της εποχής. Παρουσιάζονται συγκεκριμένα άρθρα των Μαρξ και Ένγκελς για την αποσύνθεση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την Ελλάδα· μια σημαντική και άγνωστη σε μεγάλο βαθμό συζήτηση ανάμεσα στους Λούξεμπουργκ, Λίμπκνεχτ, Κάουτσκι και Μπερνστάιν με αφορμή τις σφαγές των Αρμενίων και την Κρητική Επανάσταση στα 1897· αναλύσεις των Κάουτσκι και Ρακόφσκι για τα εθνικά ζητήματα στη Βαλκανική· μια σύντομη εκτίμηση του κινήματος του Βενιζέλου από τον Λένιν· κείμενα των Π. Δρακούλη, Ν. Γιαννιού, Π. Πουλιόπουλου, Α. Γαϊτάνου-Γιαννιού, κ.ά. για την αστική εξέλιξη στην Ελλάδα· άρθρα των Κ. Χατζόπουλου, Σ. Σκίπη, Γ. Σκληρού, Η. Βουτιερίδη για το δημοτικισμό, το Ανατολικό Ζήτημα, κ.λπ., από το Νουμά.
Το αφιέρωμα στον Εθνικό Διχασμό ολοκληρώνεται με ένα δεύτερο μέρος αναλύσεων από συνεργάτες της Μαρξιστικής Σκέψης. Περιλαμβάνει κείμενα των Χρ. Κεφαλή, Σ. Σεφεριάδη, Ν. Παπαδάτου, Κ. Παλούκη, Κ. Κέφαλου και Β. Αγτζίδη γύρω από πλευρές της ελληνικής και διεθνούς πραγματικότητας της περιόδου.
Στο μέρος για την Ισπανική Επανάσταση ο Τ. Μαστρογιαννόπουλος εξετάζει τη διαδρομή των ταραγμένων γεγονότων στην ισπανική ιστορία από τις αρχές της δεκαετίας του 1930, που οδήγησε στο φασιστικό πραξικόπημα, την εξέγερση του ισπανικού λαού και τον ισπανικό εμφύλιο στα 1936-38. Ο τόμος ολοκληρώνεται με ένα μέρος βιβλιοκριτικών.Εισαγωγικό σημείωμα
Εθνικός Διχασμός 100 χρόνια
Πηγές
Αντί Εισαγωγής
ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ
Η ελληνική εξέγερση
ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΕΝΓΚΕΛΣ
Το Τουρκικό Ζήτημα
ΝΤΑΒΙΝΤ ΡΙΑΖΑΝΟΦ
Οι Μαρξ και Ένγκελς για τον Κριμαϊκό Πόλεμο και το Ανατολικό Ζήτημα
ΡΟΖΑ ΛΟΥΞΕΜΠΟΥΡΓΚ
Η σοσιαλδημοκρατία και οι εθνικοί αγώνες στην Τουρκία
ΒΙΛΧΕΛΜ ΛΙΜΠΚΝΕΧΤ
Δήλωση
ΚΑΡΛ ΚΑΟΥΤΣΚΙ
Το Ανατολικό Ζήτημα και η σοσιαλδημοκρατία
ΒΙΛΧΕΛΜ ΛΙΜΠΚΝΕΧΤ
Η Κρήτη και η σοσιαλδημοκρατία
ΕΝΤΟΥΑΡΝΤ ΜΠΕΡΝΣΤΑΪΝ
Η Κρήτη και ο ρωσικός κίνδυνος
ΚΑΡΛ ΚΑΟΥΤΣΚΙ
Τα εθνικά καθήκοντα των σοσιαλιστών μεταξύ των Σλάβων των Βαλκανίων
ΚΡΙΣΤΙΑΝ ΡΑΚΟΦΣΚΙ
Προς μια βαλκανική συνεννόηση
ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ ΛΕΝΙΝ
Η χλεύη πέφτει σε σας
Δ. (ΠΛΑΤΩΝ ΔΡΑΚΟΥΛΗΣ)
Η Ελλάδα και η σοσιαλδημοκρατία
ΝΙΚΟΣ ΓΙΑΝΝΙΟΣ
Τα οικονομικά της Ελλάδος
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΠΟΥΛΙΟΠΟΥΛΟΣ
Η αστικοδημοκρατική εξέλιξη στην Ελλάδα
ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ
Σοσιαλισμός και γλώσσα
ΖΑΦΡ.
Σοσιαλισμός και δημοτική γλώσσα
ΣΩΤΗΡΗΣ ΣΚΙΠΗΣ
Φιλολογία και ζωή
ΑΘΗΝΑ ΓΑΪΤΑΝΟΥ-ΓΙΑΝΝΙΟΥ
Η Ελληνίδα στις θέσεις του κράτους
Μ.Π.
Ο σοσιαλισμός εν Ελλάδι
Το Σοσιαλιστικό Κέντρο Αθηνών
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΚΛΗΡΟΣ
Το ζήτημα της Ανατολής
Η έννοια της βενιζελικής επαναστάσεως
ΗΛΙΑΣ ΒΟΥΤΙΕΡΙΔΗΣ
Μεταπολεμικοί στοχασμοί
Αναλύσεις
ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΕΦΑΛΗΣ
Από τη χρεοκοπία του 1893 στον Εθνικό Διχασμό. Ένα χρονολόγιο και μερικές σκέψεις
ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΣΕΦΕΡΙΑΔΗΣ
Αστικοί πολιτικοί εκσυγχρονισμοί στην Ελλάδα, 1840-1936: μια φενάκη
ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ
Το ιστορικό πλαίσιο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου: διεθνείς, τοπικές και ελλαδικές γεωπολιτικές όψεις
ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΛΟΥΚΗΣ
Οι Έλληνες σοσιαλιστές, ο Εθνικός Διχασμός και ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος
ΚΟΣΜΑΣ ΚΕΦΑΛΟΣ
Η καθαρεύουσα της άρχουσας τάξης και η δημοτική… των προοδευτικών και του λαού
ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ
Ο ρόλος της Γερμανίας στην Οθωμανική Τουρκία και στην ευρύτερη περιοχή
Ισπανική Επανάσταση 80 χρόνια
ΤΑΚΗΣ ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ισπανία 1929-1938: η ταραγμένη δεκαετία της Ισπανικής Επανάστασης
Βιβλιοκριτικές – Παρουσιάσεις
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ
Τζανάν και Ζεχρά. Ένα επίκαιρο βιβλίο για το κίνημα των απεργών πείνας μέχρι θανάτου στην Τουρκία
ΑΧΜΕΤ ΚΟΥΛΑΧΣΙΖ
Τελευταία λόγια
ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΕΦΑΛΗΣ
Μαρξιστικές Ματιές στον Σύγχρονο Κόσμο
[Γιάννης Τόλιος]
