Περιγραφή
Η πανώλη είναι η επιδημική ασθένεια που άφησε τα βαθύτερα τραύματα στη συλλογική συνείδηση των ευρωπαϊκών πληθυσμών, από την εποχή της επιδημίας της “μαύρης πανούκλας” στον 14ο αιώνα. H αδυναμία κατανόησης του πολύπλοκου μηχανισμού μετάδοσής της, του οποίου βασικός κρίκος είναι τα έντομα και οι αρουραίοι, αύξανε τον τρόμο που προκαλούσε κάθε νέα εμφάνισή της και, καμιά φορά, πέρα από τις διαστάσεις που δικαιολογούσε ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων. Το βιβλίο του Κ. Κωστή δεν περιορίζεται στην ανακεφαλαίωση των σημερινών επιστημονικών γνώσεων για την αρρώστια και την προβολή τους πάνω στο πραγματολογικό υλικό που μας άφησαν πηγές αιώνων. Αντίθετα, θέση του συγγραφέα είναι ότι δεν μπορούμε να κατανοήσουμε την πανώλη ως κοινωνικό φαινόμενο παρά μόνο αν λάβουμε υπ’όψιν μας τις κοσμοθεωρίες και τις νοοτροπίες των ανθρώπων των περασμένων αιώνων, μέσα στις οποίες εντάσσονται τόσο οι απόψεις τους για τις ασθένειες όσο και για τα μέσα πρόληψης και θεραπείας. Για τον σκοπό αυτό, ο συγγραφέας επιδίδεται σε μια συναρπαστική προσπάθεια αποκωδικοποίησης ενός εντυπωσιακού αριθμού χρονικών, ιατρικών πραγματειών, απομνημονευμάτων και ιστορικών συγγραφών. Το συμπέρασμά του ότι οι σημερινές επιστημονικές γνώσεις δεν δικαιολογούν τη συγκαταβατική αντιμετώπιση της αγωνίας των παλαιών, ούτε το συναίσθημα ασφάλειας απέναντι στην ασθένεια, επιβεβαιώνεται τόσο από την πρόσφατη επανεμφάνιση της πανώλης στην Ινδία, όσο και από τις λεγόμενες “μάστιγες του αιώνα”, απέναντι στις οποίες, τουλάχιστον οι σημερινοί κάτοικοι πολλών περιοχών της γης, είναι το ίδιο ανυπεράσπιστοι όπως οι πρόγονοί μας μπροστά στην πανώλη.
