ΧΕΡΤΑ ΜΥΛΛΕΡ ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΠΡΟΖΑΣ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗΣ

Η βραβευθείσα με Νόμπελ λογοτεχνίας του 2009 Χέρτα Μύλλερ, προερχόμενη από τη γερμανόφωνη μειονότητα του Βανάτου της Ρουμανίας, είναι μια από τις σημαντικότερες γερμανόφωνες συγγραφείς της εποχής μας. Δεδομένου ότι, με εξαίρεση λίγες λογοτεχνικές κριτικές, δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου ελληνόφωνες έρευνες για τη Χέρτα Μύλλερ, το παρόν πόνημα φιλοδοξεί να δώσει αφενός μια σφαιρική εικόνα γύρω από το έργο της παρουσιάζοντας δειγματοληπτικά πρόζα, δοκίμιο και κολάζ και αφετέρου να προβεί σε εκ του σύνεγγυς αναλύσεις (close reading) στοχεύοντας σε διαπολιτισμικά γόνιμες ερμηνείες.
Επίσης με δεδομένο ότι στην Ελλάδα διαπολιτισμικές θεωρίες στους κόλπους της Γραμματολογίας είναι σχεδόν άγνωστες, η παρούσα μελέτη αφιερώνεται στην παρουσίαση των εν λόγω θεωριών, δίδοντας έμφαση στον γερμανόφωνο χώρο. Σε τούτο το πλαίσιο συζητιούνται διάφορες τάσεις των πολιτισμικών θεωριών, όπως η «Διαπολιτισμική Γερμανική Φιλολογία», η «Διαπολιτισμική Ερμηνευτική», και αναλύονται επιρροές για την αλλαγή παραδείγματος (cultural turn), προερχόμενες από τον αγγλοσαξονικό χώρο.
Το πόνημα απευθύνεται σε ερευνητές/τριες ελληνικής και ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, σε φοιτητές/τριες φιλολογιών και (δια)πολιτισμικών σπουδών όπως και στο ευρύ κοινό, καθώς επιπρόσθετα με τη συνδρομή πολλών άγνωστων δοκιμίων της Μύλλερ ξεκλειδώνεται η ερμητική της γραφή και η προσωπική Ποιητική της. (Από την έκδοση)
Περιεχόμενα
Εισαγωγή
Α’ ΜΕΡΟΣ:
1. Θεωρητική προσέγγιση του διαπολιτισμικού προτύπου
Βασικά στοιχεία γερμανόφωνης Διαπολιτισμικής Γραμματολογίας
Διαπολιτισμικές Γερμανικές Σπουδές (Intercultural German studies)
Παράλληλοι δρόμοι: Γραμματολογία ως Πολιτισμική Επιστήμη
“Διαπολιτισμική Γραμματολογία”
2. “Λογοτεχνία των μειονοτήτων” και παγκοσμιότητα
Προσπάθειες καθορισμού και ορολογικοί προσδιορισμοί
Βασικά χαρακτηριστικά “λογοτεχνίας των μειονοτήτων”
Στοιχεία της γερμανόφωνης λογοτεχνικής μειονότητας στη Ρουμανία
3. Χέρτα Μύλλερ: Ζωή και έργο
Β ‘ΜΕΡΟΣ:
4. Εισαγωγικές παρατηρήσεις και μέθοδος στο Μετέωροι Ταξιδιώτες
5. Μετέωροι Ταξιδιώτες: δομικά στοιχεία αφήγησης
Χρόνος και αχρονία
Ενδιάμεσος χώρος
Χαρακτήρες
Η “άλλη Ιρένε”
Φρανς
Στέφαν και Τόμας
6. Μετέωροι Ταξιδιώτες: βασικά στοιχεία πλοκής
Τίτλος του έργου
Από την αυτομυθοπλασία στην “επινοημένη αντίληψη”
Η ξενότητα ως σύγκριση ανάμεσα σε καθεστώτα και χώρες
Δικτατορία και Δημοκρατία
Ζητήματα αφομοίωσης, ένταξης και επιπολιτισμού
Μεταμυθοπλασία της μητρικής γλώσσας
Εικόνες και κολάζ
Γ’ ΜΕΡΟΣ:
7. Διαμεσική γραφή: εισαγωγικές παρατηρήσεις και μέθοδος στα κολάζ
Κολάζ No 1 lm Haarknoten wohnt eine Dame (2000)
Κολάζ No 2 Die blassen Herren mit den Mokkatassen (2005)
Κολάζ No 3 Die blassen Herren mit den Mokkatassen (2005)
Δ’ ΜΕΡΟΣ:
Δοκίμιο: “Κάθε λέξη ξέρει κάτι από τον φαύλο κύκλο”.
Ομιλία κατά την απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας 2009
Επίλογος
Εργογραφία της Χέρτα Μύλλερ
Βιβλιογραφία