Περιγραφή
Η μετάφραση που κρατάτε στα χέρια σας έγινε για τις ανάγκες της παράστασης που σκηνοθετώ για το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και θα κάνει πρεμιέρα στις 21 Απριλίου 2017. Δεν φιλοδοξώ να δηλώσω μεταφραστής, είμαι σκηνοθέτης και ενίοτε μεταφράζω τα έργα που σκηνοθετώ.
Εικοσιπέντε χρόνια πριν, μια φράση του ιδιοφυούς Μίνωα Βολανάκη μου είχε κάνει τρομερή εντύπωση: «Ο σκηνοθέτης, αν θέλει να αντιληφθεί πραγματικά ένα έργο, οφείλει να το μεταφράσει». Δεν είμαι σίγουρος πως σας μεταφέρω πιστά την ακριβή φράση του Βολανάκη, πάντως αυτό ήταν το νόημά της. Τα λόγια του μου είχαν εντυπωθεί βαθιά, χωρίς να μπορώ τότε, στα είκοσί μου, να αντιληφθώ ακριβώς τη σημασία τους. Όσο μεγαλώνω κατανοώ ολοένα και περισσότερο την ανάγκη να σκάψεις βαθιά στο κείμενο και να σε απασχολήσει η παραμικρότερη λεπτομέρειά του.
Και η μετάφραση είναι ένας θαυμάσιος τρόπος να εξερευνήσει ένας σκηνοθέτης ένα θεατρικό έργο. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει πως ένας σκηνοθέτης μπορεί να μεταφράσει τα πάντα, δεν θα τολμούσα ούτε να σκεφθώ να μεταφράσω έμμετρο λόγο, Σαίξπηρ, για παράδειγμα, ή τους αρχαίους τραγικούς. Και μη με παρεξηγήσετε, δεν υποτιμώ καθόλου τη γραφή της Λοτ Φέικεμανς και ούτε θεωρώ πως είναι εύκολη να μεταφραστεί. Η γλώσσα της δείχνει απλή αλλά ταυτόχρονα είναι κατεξοχήν ποιητική και μουσική και παρουσιάζει πολλές μεταφραστικές δυσκολίες. Και αποτόλμησα να μεταφράσω το έργο γιατί από την πρώτη στιγμή που διάβασα το “Δηλητήριο” άκουγα τον ήχο του και τη μουσική του στα ελληνικά. Είναι ένα έργο που με συγκίνησε βαθιά και δεν έχει σταματήσει να με συγκινεί κάθε μέρα τους δύο τώρα μήνες που κάνουμε πρόβες με τους υπέροχους ηθοποιούς μου Μαρία Τσίμα και Ταξιάρχη Χάνο.
Ελπίζω η μετάφραση να κατορθώσει να μεταφέρει τον παλμό του έργου και στα ελληνικά. (Από το σημείωμα του μεταφραστή)
