Περιγραφή
“Βρέστε μου έστω κι έναν μεγάλο Ευρωπαίο ποιητή που να ανταποκρίνεται στα ανθρώπινα ιδανικά μας με τόση πληρότητα και με τέτοιο τρόπο, όσο αυτός ο αντιπρόσωπος της ποίησής μας: ο Πούσκιν. Γι’ αυτό χαρακτηρίζουμε τον Πούσκιν σαν τον μεγαλύτερο εθνικό μας ποιητή. Αν τον ονομάζουμε εθνικό είναι γιατί αντιπροσωπεύει την πληρέστερη έκφραση των τάσεων, των ενστίκτων και των αναγκών της ρωσικής ψυχής, σε μια δοσμένη περίοδο της ιστορίας μας. Στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία υπάρχουν καλλιτεχνικές μεγαλοφυΐες πρώτου μεγέθους, οι Σαίξπηρ, οι Θερβάντες, οι Σίλλερ. Αλλά δείξτε μου ένα μονάχα απ’ αυτά τα πνεύματα που να έχει την ικανότητα να μπαίνει στο πετσί· διαβάστε τον “Δον Ζουάν” και δίχως την υπογραφή του Πούσκιν, ποτέ δεν θα αναγνωρίζατε πως ο άνθρωπος που τον έγραψε δεν είναι Ισπανός. Τολμώ να το ξαναπώ: δεν έζησε ποιητής προικισμένος με τέτοια ικανότητα παγκόσμιας απήχησης σαν τον Πούσκιν. Ο Πούσκιν πέθανε μέσα στην άνθηση των δυνάμεών του και, ας μην αμφιβάλλουμε γι’ αυτό, στον τάφο του πήρε ένα μεγάλο μυστικό. Και σ’ αυτό το μυστικό από δω και πέρα είναι έργο δικό μας να προσπαθήσουμε να εμβαθύνουμε και δίχως αυτόν”. (Φ. Ντοστογιέφσκι)
(απόσπασμα από το βιβλίο)
