Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΩΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ

“Η ψευδαισθησία της προόδου είναι βαθύτατα ριζωμένη εις τας πεποιθήσεις της μεγάλης μάζης των μορφωμένων, ακριβώς διότι τους λείπει η ιστορική και φιλοσοφική ενατένισις της ζωής. Ο αφιλοσόφητος δεν είναι εις θέσιν να διακρίνη μεταξύ τεχνικών μέσων και απολύτων αξιών, μήτε να χαρή την διαρκή, την ακοίμητον πάλην, που γίνεται μέσα μας μεταξύ του απολύτου και αιωνίου κόσμου της ιδέας και της ρευστής και φθαρτής ζωής των αισθήσεων. Του χρειάζεται προς τούτο θάρρος και καρτερία, ενώ εκείνος ζητεί την ησυχίαν του και την εσωτερικήν γαλήνην.
Ούτε πάλιν έχει την δύναμιν να πετάξη με την ψυχήν του και ν’ ανεύρη την εσωτερικήν του χαράν εις το αντίκρυσμα του αχρόνου, του απολύτου, όπως μας έδειξε τον δρόμον ο Πλάτων. Έτσι συνθηκολογεί με τον εαυτόν του και τοποθετεί εις το μέλλον ως πραγματικότητα, ό,τι υπάρχει μέσα του ως πόθος, το σταμάτημα της πάλης αυτής. Το ότι η “χιλιαστική” αυτή πίστις είναι φενάκη, δεν το αισθάνεται, και το μέλλον είναι τόσον απέραντον, ώστε δεν υπάρχει πιθανότης, να επιζήση, διά να δοκιμάση διαψεύσεις· εις του λόγου όμως τας συστάσεις δεν είναι προσιταί τοιαύται αφιλοσόφητοι φύσεις.”