Περιγραφή
Το μεγάλο πολιτικό και θεωρητικό ενδιαφέρον της Πολιτιστικής Επανάστασης είναι ότι αποτελεί μια επίσημη υπενθύμιση της μαρξιστικής αντίληψης για την ταξική πάλη και την επανάσταση. Το ζήτημα της σοσιαλιστικής επανάστασης δεν ξεκαθαρίζεται οριστικά με την κατάληψη της εξουσίας και την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής. Η ταξική πάλη συνεχίζεται στον σοσιαλισμό, σε έναν κόσμο που τελεί υπό τις απειλές του ιμπεριαλισμού. Τότε, η ταξική πάλη αποφασίζει προπάντων εντός της ιδεολογίας για την τύχη του σοσιαλισμού: πρόοδος ή οπισθοδρόμηση, επαναστατικός δρόμος ή καπιταλιστικός δρόμος.
Τι ήταν η Πολιτιστική Επανάσταση που αναστάτωσε την Κίνα επί μία δεκαετία και γιατί εξακολουθεί να συγκεντρώνει τα βέλη της αστικής ιδεολογίας; Πώς επαναστατικοποίησε τις σχέσεις παραγωγής και ανέτρεψε την κυριαρχία των «ειδημόνων»; Ποιος ο ρόλος των νέων μορφών οργάνωσης που ανέδειξε και πώς τροποποίησε την παραδοσιακή αντίληψη για τη δικτατορία του προλεταριάτου; Μπορεί η εμπειρία της να συμβάλει στην ανασύνθεση των όρων μιας επαναστατικής απόπειρας σήμερα;
Λίγους μήνες μετά το ξέσπασμα της Πολιτιστικής Επανάστασης το 1966, δημοσιεύεται ανυπόγραφο το μικρό αυτό κείμενο. Ενώ στην ΕΣΣΔ τα χαρακτηριστικά του κρατικού καπιταλισμού βαθαίνουν, ο Λουί Αλτουσέρ σπεύδει να υποστηρίξει τη μεγάλη εξέγερση των λαϊκών μαζών στην Κίνα ως πνεύμονα αναζωογόνησης της μαρξιστικής θεωρίας και της πολιτικής στρατηγικής του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος· ως το σημάδι εκείνο που μας υπενθυμίζει ότι ο κομμουνισμός είναι το άλλο όνομα της τάσης προς την αυτοδιακυβέρνηση των μαζών.
***
Ο Λουί Αλτουσέρ γεννήθηκε το 1918 στην Αλγερία και πέθανε το 1990 στο Παρίσι. Σπούδασε και δίδαξε φιλοσοφία στην École Normale Supérieure. Ήταν μέλος του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος από το 1948 μέχρι τον θάνατό του. Προώθησε, σε συνεργασία με τους μαθητές του, ένα από τα σημαντικότερα εγχειρήματα ριζικής αναθεμελίωσης του μαρξισμού κατά τον 20ό αιώνα, στους αντίποδες του «σοβιετικού μαρξισμού» τόσο της σταλινικής όσο και της μετασταλινικής περιόδου. Επιχείρησε μια νέα ανάγνωση του Μαρξ σε ρήξη με κάθε ανθρωπιστική ερμηνεία του, υποστήριξε ότι ο μαρξισμός δεν είναι μια νέα φιλοσοφία αλλά μια νέα πρακτική της φιλοσοφίας, επεξεργάστηκε μια νέα θεωρία και έννοια της ιδεολογίας και έθεσε επιτακτικά, στα τέλη της δεκαετίας του ’70, το ζήτημα της κρίσης του μαρξισμού ως ευκαιρίας για μια επαναστατική ανανέωση του ίδιου του μαρξισμού.
Από τη σειρά Θεωρία | Αλτουσέρ των εκδόσεων Εκτός Γραμμής κυκλοφορούν τα κλασικά έργα του Λουί Αλτουσέρ Για τον Μαρξ και Ο Λένιν και η φιλοσοφία, και ετοιμάζεται το Υπόγειο ρεύμα του υλισμού της συνάντησης, που θα εκδοθεί για πρώτη φορά στα ελληνικά. Από την ίδια σειρά θα εκδοθούν επίσης τα: Να διαβάσουμε το Κεφάλαιο | Φιλοσοφία και αυθόρμητη φιλοσοφία των επιστημόνων | Γραπτά για την ψυχανάλυση | Για την αναπαραγωγή | Στοιχεία αυτοκριτικής | Απάντηση στον Τζων Λιούις | Μύηση στη φιλοσοφία για τους μη φιλοσόφους | Όντας μαρξιστής στη φιλοσοφία | Οι μαύρες αγελάδες | Για την κρίση του μαρξισμού | Ο Μαρξ στα όριά του.
❦
Οι εκδόσεις Εκτός Γραμμής είναι ένα μη κερδοσκοπικό πολιτικό και θεωρητικό εγχείρημα στον χώρο του βιβλίου. Οι αποφάσεις για την κατεύθυνση και το πρόγραμμα των εκδόσεων λαμβάνονται συλλογικά, από την ομάδα που διατηρεί και την ευθύνη της λειτουργίας τους. Στόχος μας, η έκδοση βιβλίων χρήσιμων στον αγώνα για την κοινωνική απελευθέρωση, για τη σύγχρονη πολιτική, θεωρητική, ιστορική και πολιτιστική αναζήτηση και δράση των καταπιεσμένων τάξεων και της Αριστεράς. Προσδοκία μας, οι εκδόσεις Εκτός Γραμμής να βρουν νέες και νέους συνοδοιπόρους αποτελώντας βήμα για τη νέα γενιά, και να συμβάλουν στην προσέγγιση των μεγάλων ερωτημάτων των καιρών μας.
