Περιγραφή
Ο Ραζμίγκ Κεσεγιάν παρουσιάζει στο Αριστερό ημισφαίριο ένα πανόραμα της κριτικής σκέψης της τελευταίας εικοσιπενταετίας, των περιγραφών και αναλύσεων της σύγχρονης πραγματικότητας που θέτουν υπό αμφισβήτηση με συνολικό τρόπο την υπάρχουσα κοινωνική τάξη. Επιδιώκει παράλληλα να εξηγήσει ένα φαινομενικό παράδοξο: Πώς γίνεται μετά την πτώση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» και την παγκόσμια επικράτηση του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού να πολλαπλασιάζονται διεθνώς οι κριτικές θεωρίες;
Η κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού, μας υπενθυμίζει, δεν είναι ένα μονοσήμαντο και αδιαφιλονίκητο φαινόμενο, ούτε σηματοδοτεί εκείνο το διαβόητο, και ευτυχώς απαξιωμένο πια, «τέλος της ιστορίας». Η έμπρακτη αμφισβήτηση της υπάρχουσας κοινωνικής τάξης από ένα πολύμορφο, διεθνές κίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης, ήταν επόμενο να βρει έκφραση στο θεωρητικό πεδίο, με ένα γαλαξία κριτικών στοχαστών. Αναφέρουμε ενδεικτικά από τον πίνακα περιεχομένων του βιβλίου: Τόνι Νέγκρι, Λίο Πάνιτς, Ντέιβιντ Χάρβεϊ, Γιούργκεν Χάμπερμας, Τζόρτζιο Αγκάμπεν, Τζούντιθ Μπάτλερ, Ζακ Ρανσιέρ, Αλέν Μπαντιού, Ντόνα Χάραγουεϊ, Γκαγιάτρι Σπίβακ, Φρέντρικ Τζέιμσον, Έντουαρντ Σαΐντ, Σλαβόι Ζίζεκ, Σίλα Μπενχαμπίμπ, Ασίλ Μπέμπε, Γουάνγκ Χούι, Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα…
Θα ήταν βέβαια υπερβολικό να απαιτεί κανείς από τις νέες κριτικές θεωρίες να υποδείξουν, σε συνθήκες παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, ένα ενιαίο συλλογικό υποκείμενο αμφισβήτησης, ανάλογο της πάλαι ποτέ βιομηχανικής εργατικής τάξης, και έναν ενιαίο δρόμο προς τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Αν η σημερινή περίοδος ιδωθεί σαν διάστημα ανασύνθεσης, επεξεργασίας και αναμονής, τότε έχει σημασία να διατηρηθεί η πολυπρισματικότητα των αναλύσεων, η πολυμορφία των θεωριών και των υποκειμενικοτήτων, όπως επίσης και η διαλεκτική ιστορική διάσταση (η εμμονή του παλιού μέσα στο νέο, αλλά και η ύπαρξη του νέου μέσα στο παλιό), ώστε η ριζοσπαστική σκέψη και πράξη να έχει ακέραιο το απόθεμα των δυνατοτήτων της και, μαζί, μια ασφαλή πυξίδα για το μέλλον. Το Αριστερό ημισφαίριο ανταποκρίνεται ιδανικά και στις δύο αυτές απαιτήσεις.
⊙
Ο Ραζμίγκ Κεσεγιάν είναι διδάκτωρ κοινωνιολογίας και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Paris-IV). Είναι συγγραφέας του βιβλίου Ο κονστρουκτιβισμός. Από τις απαρχές του έως σήμερα (Le Constructivisme. Des origins à nos jours, Hermann, 2007), καθώς και μιας ανθολογίας των Τετραδίων φυλακής του Αντόνιο Γκράμσι (Guerre de mouvement et guerre de position, La Fabrique, 2012).
Περιεχόμενα
Εισαγωγή
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: Συγκείμενα
1. Η ήττα της κριτικής σκέψης (1977-1993)
Περιοδολόγηση
Προς μια γεωγραφία των κριτικών θεωριών
Από τη μια απολίθωση στην άλλη
Η παγκοσμιοποίηση της κριτικής σκέψης
Μια πανσπερμία αναφορών
2. Σύντομη ιστορία της “νέας αριστεράς” (1956-1977)
Αλλοτρίωση και κρίση του υποκειμένου της χειραφέτησης
Το ζήτημα της εξουσίας
Αντηχήσεις του δομισμού
Η “σκέψη του ’68” υπό αναθεώρηση
Προς τις νέες κριτικές θεωρίες
3. Οι σύγχρονοι κριτικοί διανοούμενοι: Μια τυπολογία
Οι μετανοημένοι
Οι πεσιμιστές
Οι αντιστεκόμενοι
Οι καινοτόμοι
Οι ειδικοί
Οι καθοδηγητές
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ: Θεωρίες
4. Σύστημα
Μάικλ Χαρντ και Τόνι Νέγκρι, ή “η χαρά του να είσαι κομμουνιστής”
Ο εργατισμός
Αυτοκρατορία και Πλήθος
Προς έναν γνωσιακό καπιταλισμό;
Η ανάκαμψη των θεωριών του ιμπεριαλισμού
Μαρξισμός και ιμπεριαλισμός
Λίο Πάνιτς: Χρονικό της αμερικανικής υπερδύναμης
Ρόμπερτ Κοξ: Η νεογκραμσιανή θεωρία των διεθνών σχέσεων
Ντέιβιντ Χάρβεϊ: Spatial fix και συσσώρευση μέσω απαλλοτρίωσης
Το έθνος-κράτος: Διατήρηση ή υπέρβαση;
Μπένεντικτ Άντερσον, Τομ Ναιρν: Τα έθνη-κράτη αντιμέτωπα με την παγκοσμιοποίηση
Γιούργκεν Χάμπερμας, Ετιέν Μπαλιμπάρ: Το ζήτημα της Ευρώπης
Γουάνγκ Χούι: Ο “καταναλωτικός εθνικισμός” και η ανάδυση μιας κινεζικής νέας αριστεράς
Τζόρτζιο Αγκάμπεν: Η μόνιμη κατάσταση εξαίρεσης
Καπιταλισμοί, παλιοί και νέοι
Κριτική του γνωσιακού καπιταλισμού
Ρόμπερτ Μπρένερ: Η μακρά αναστροφή
Τζοβάνι Αρίγκι: Ένας τελευταίος “συστημικός κύκλος συσσώρευσης”;
Έλμαρ Αλτφάτερ: Ο ορυκτός καπιταλισμός
Λικ Μπολτανσκί: Πνεύμα του καπιταλισμού, είσαι εδώ;
5. Υποκείμενα
Το δημοκρατικό συμβάν
Ζακ Ρανσιέρ: Το “μέρος των χωρίς-μέρος”
Αλέν Μπαντιού: Συμβάν, πίστη, υποκείμενο
Σλαβόι Ζίζεκ: Όταν ο Λένιν συνάντησε τον Λακάν
Μεταθηλυκότητες
Ντάνα Χάραγουεϊ: Σάιμποργκ όλων των χωρών;
Τζούντιθ Μπάτλερ: Το τέλος των σεξουαλικών ταυτοτήτων
Γκαγιάτρι Σπίβακ: Η σιωπή των υποτελών
Τάξεις εναντίον τάξεων
Ε. Π. Τόμσον: Η κονστρουκτιβιστική θεωρία των κοινωνικών τάξεων
Ντέιβιντ Χάρβεϊ: Η κοινότητα της τάξης και η τάξη της κοινότητας
Έρικ Όλιν Ράιτ: Ο αναλυμένος μαρξισμός
Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα: Τάξη, πλήθος και αυτοχθονισμός
Οι συγκρουσιακές ταυτότητες
Νάνσι Φρέιζερ, Άξελ Χόνετ, Σίλα Μπενχαμπίμπ: Η θεωρία της αναγνώρισης
Ασίλ Μπέμπε: Από τη μεταποικιοκρατία στον αφροπολιτισμό
Ερνέστο Λακλάου: Η κατασκευή των ανταγωνισμών
Φρέντρικ Τζέιμσον: Ύστερος καπιταλισμός και σχιζοφρένεια
Επίλογος. Πυλώνες
Ευρετήριο ονομάτων
