Περιγραφή
Τεύχος 1: «Οικογένεια»
ΕΝΤΙΤΟΡΙΑΛ
Στη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία η μορφή της οικογένειας κατέχει έναν κεντρικό ρόλο, αναγνωριζόμενη ως θύλακας ατομιστικών, αντισυλλογικών αξιών και αντιλήψεων καθοριστικών για τη διατήρηση και την αναπαραγωγή του κυρίαρχου οικονομικού και κοινωνικού καταμερισμού.
Από τη μετακεϋνσιανή κοινωνία της δεκαετίας ογδόντα του περασμένου αιώνα μέχρι τη σύγχρονη κλειστή ισλαμοφοβική κοινωνία, που ο «πόλεμος ενάντια στην τρομοκρατία» σταδιακά επιχείρησε να οικοδομήσει, η επίκληση στην οικογένεια και στην ανάγκη για την προστασία και περιφρούρηση της αποτελεί μια σταθερά των νεοφιλελεύθερων πολιτικών και των ηθικών λόγων—εθνικιστικών, ρατσιστικών, ομοφοβικών—που τις νομιμοποιούν.
Πέρα όμως από την πολιτική διάσταση του αναβαθμισμένου ενδιαφέροντος για την «οικογένεια» που επιδεικνύουν τα καθεστώτα του αυταρχικού νεοφιλελευθερισμού σε διάφορες περιοχές τους κόσμου, η ιδεολογική λειτουργία και ο κοινωνικός της ρόλος απασχολούν διαχρονικά την πολιτική φιλοσοφία καθώς και τα πολιτικά κινήματα χειραφέτησης. Τοποθετημένη μέσα στο ιστορικό, οικονομικό, κοινωνικό πλαίσιο η οικογένεια διαδραματίζει ένα κεντρικό ρόλο στην κοινωνική παραγωγή, αναπαράγοντας την εργατική δύναμη και παράγοντας τις έμφυλες υποκειμενικότητες.
Από τη σκοπιά της φεμινιστικής φιλοσοφίας, η κυρίαρχη μορφή οικογένειας είναι το διαχρονικό θεμέλιο της πατριαρχίας: Ο άνισος έμφυλος καταμερισμός και η φυσικοποίηση της έμφυλης ανισότητας, η χειραγώγηση των σωμάτων των γυναικών και των αναπαραγωγικών τους λειτουργιών, η ενδοοικογενειακή βία και ο βιασμός, η ρύθμιση της σεξουαλικότητας και η επιβολή της ετεροσεξουαλικότητας, ο οικογενειακός έλεγχος και η εσωτερίκευση του είναι μερικά από τα θέματα που βρίσκονται στο επίκεντρο της φεμινιστικής θεωρίας και κουήρ θεωρίας και της πολιτικής τους έκφρασης.
Από την άλλη πλευρά, οι σύγχρονες εμπειρίες της κοινωνικής κρίσης και της μόνιμης κατάστασης λιτότητας αναδεικνύουν ορισμένες αντιφάσεις. Η αντίληψη για την οικογένεια που λειτουργεί ως «δίχτυ ασφαλείας» επανέρχεται, αλλά όχι αποκλειστικά με τη μονοδιάστατη έννοια της ανταγωνιστικής προς το κράτος και προς το δημόσιο μορφής που προωθήθηκε στην πρώτη φάση του νεοφιλευθερισμού.
Το «πρόβλημα» οικογένεια τοποθετείται ξανά απέναντι στις επείγουσες ανάγκες που οι νεότερες μορφές φτώχειας επαναφέρουν, χωρίς να απεκδύεται ωστόσο από το ρυθμιστικό–κανονικοποιητικό ρόλο που επιτελεί, ειδικότερα στο πεδίο του φύλου και της σεξουαλικότητας.
