Περιγραφή
Το εθνικό κίνημα των Ελληνοκύπριων, ως κίνημα αυτοδιάθεσης και ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα, πήρε μεταπολεμικά τη μορφή ενός μαζικού, αντιαποικιακού και εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Στο βιβλίο αυτό καταβάλλεται προσπάθεια να ακουστεί η φωνή των Ελληνοκύπριων και να παρουσιαστεί η δική τους πλευρά μέσα από τον Τύπο και τις αρχειακές πηγές. Επιπλέον εξετάζεται η πολιτική της αποικιοκρατικής κυβέρνησης και ο τρόπος με τον οποίο επηρέασε τα τεκταινόμενα στο εσωτερικό του νησιού και όχι τόσο η «βρετανική πλευρά των γεγονότων» ή η διεθνής διάσταση του κυπριακού ζητήματος ή η πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης, θέματα που τόσο έχουν αναλυθεί σε άλλες μελέτες.
Αυτό, ακόμη, που επιχειρείται εδώ είναι μια ανάλυση του πώς η ανάληψη της ηγεσίας του αγώνα από τη δεξιά και την Εκκλησία και η δυναμική παρουσία του ΑΚΕΛ οδήγησαν στην έξαρση των εθνικών αισθημάτων και στην ανάπτυξη ενός αντιστασιακού πνεύματος στον πληθυσμό. Και βέβαια, πώς κατά τη διάρκεια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ δημιουργήθηκε μια συλλογική δυναμική που εκδηλώθηκε και με βίαιες συγκρούσεις με την αποικιακή δύναμη. Στο συγκρουσιακό πεδίο εντάχθηκαν και οι Τουρκοκύπριοι. Το γεγονός της βίας των δυο εθνοτικών ομάδων, Ελληνοκύπριων και Τουρκοκύπριων, ερμηνεύεται όχι μόνο ως απόρροια της ανάπτυξης δυο αντίπαλων εθνικισμών, αλλά και ως αποτέλεσμα του ρόλου της βρετανικής κυβέρνησης, η οποία υποδαύλισε τη διαίρεση του πληθυσμού. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Περιεχόμενα
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΜΕΡΟΣ Α’. ΕΛΛΗΝΟΚΥΠΡΙΟΙ ΚΑΙ ΒΡΕΤΑΝΟΙ
1. ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ. ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
Μια πραγμάτευση των θεωριών του εθνικισμού
Η ιστορική διαδικασία συγκρότησης του εθνικού κινήματος των Ελληνοκύπριων
2. Η ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΤΗΣ
Ο αντιαποικιοκρατικός αγώνας και η μεταποικιακή κριτική
Ιμπεριαλισμός και αποικιοκρατία
Η ιμπεριαλιστική λογική της βρετανικής αποικιακής εξουσίας
Η κατάκτηση της Κύπρου
ΜΕΡΟΣ Β’. Η ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΚΥΠΡΟΣ
3. Η ΑΠΟΑΠΟΙΚΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΨΥΧΡΟΠΟΛΕΜΙΚΟ ΚΛΙΜΑ 1945-1949
Η λήξη του πολέμου
Ο εκσυγχρονισμός της πολιτικής ζωής και η εθνική αυτοδιάθεση
Αντιαποικιακός αγώνας και ταξική πάλη
Ο πολιτικός ρόλος του Αρχιεπισκόπου
Η εθνικοφροσύνη και ο αντικομμουνισμός υπό την επιρροή του ελληνικού εμφυλίου
Η Διασκεπτική. Η πρόταση για συνταγματικές μεταρρυθμίσεις
Ένωση: ένα σύνθημα σε διπλό ερμηνευτικό πλαίσιο
ΜΕΡΟΣ Γ’. Η ΕΘΝΙΚΗ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑ 1950-1954
4. ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
Το δημοψήφισμα για την Ένωση στον δεξιό και τον αριστερό Τύπο
Θρησκεία και πολιτική. Ο εθνικός ρόλος της Εκκλησίας μετά το δημοψήφισμα
Η ανάδειξη του Εθνάρχη
Η οργάνωση και η δράση του αγώνα
Η παράλληλη ενωτική πορεία του ΑΚΕΛ
Η αρχή της καταπίεσης
Ένα ζήτημα “κλειστό”
5. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ
Η αντίσταση στη βρετανική πολιτική του πολιτισμικού ιμπεριαλισμού
Αποδείξεις ελληνικότητας
Η χρήση της ιστορίας και της γλώσσας στη δικαίωση των εθνικιστικών διεκδικήσεων
Η ελληνική παιδεία υπέρμαχος του εθνικισμού
6. Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΥ
Η φορολογία
Η γεωργία
Το πιστωτικό κεφάλαιο στην ύπαιθρο
Η βιομηχανική ανάπτυξη
Η κοινωνική πρόνοια
“Ο μύθος της αποικιακής ανάπτυξης”
Τεχνολογική πρόοδος
7. ΟΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ
Η Κύπρος και η παρακμή της Βρετανικής Αυτοκρατορίας
Το αμερικανικό “ενδιαφέρον” ή The American Story of Cyprus
Η τουρκοκυπριακή πλευρά. Εκδηλώσεις του τουρκικού εθνικισμού
Προσβλέποντας στην Ελλάδα. Οι εθνικές διεκδικήσεις
8: ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΩΣ ΔΙΕΘΝΕΣ ΖΗΤΗΜΑ
ΟΗΕ: Μεταξύ πολιτικής και ηθικής υπόστασης
Οι απαρχές της διεθνοποίησης
Η πρώτη προσφυγή
ΜΕΡΟΣ Δ’. Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΤΗΣ ΕΟΚΑ 1955-1959
9. Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΗΣ ΕΟΚΑ
Μια μαζική εξέγερση
Η ΕΟΚΑ: δομές και συμμετοχή στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα
Στόχοι και μορφές δράσης της ΕΟΚΑ
Η κινητοποίηση του ελληνοκυπριακού πληθυσμού
Οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ
Η Εκκλησία στον αγώνα
Πόλεις και επανάσταση
Η συμβολή της νεολαίας
Η γυναικεία συμβολή
Η οπισθοφυλακή. Ο αγροτικός κόσμος
Παθητική αντίσταση
Κοινωνικά και οικονομικά αιτήματα
Η αντικομμουνιστική χροιά του αγώνα
Οι δολοφονίες αριστερών από την ΕΟΚΑ
Η ηγεσία του αγώνα. Μακάριος και Γρίβας: Ποιος ήταν ο πραγματικός αρχηγός του αγώνα;
Η υποκατάσταση του συνθήματος της Ένωσης
10. Η ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ
Οι απόψεις περί βίας. Οι επαναστάτες
Τρομοκρατία ή αντίσταση; Η οπτική των Άγγλων
Η αξιωματική βία
Οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων
11. ΤΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ
Στο εσωτερικό
Στο εξωτερικό
12. ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΚΥΠΡΙΟΙ
Οι Τουρκοκύπριοι και ο ρόλος της Τουρκίας
Διακοινοτικές συγκρούσεις
13. ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ
Αλλαγή γεωστρατηγικής
Οι αποικιακές “απόψεις” περί διαπραγματεύσεων. Η τριμερής Διάσκεψη του Λονδίνου
Οι “προσπάθειες” για εξεύρεση λύσης. Οι συνομιλίες Μακαρίου-Χάρντιγκ
Οι συνταγματικές προτάσεις Ράντκλιφ
Μια μεταμφίεση της διχοτόμησης. Το σχέδιο Φουτ
Το διχοτομικό σχέδιο Μακμίλαν
Η ιστορία της διχοτόμησης
14. 1960. Η ΣΤΡΟΦΗ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ
Από την πολυπόθητη ένωση στην ανεξαρτησία
Η αποδοχή των συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου
Οι αντιδράσεις στις συμφωνίες
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΧΑΡΤΕΣ
ΑΡΧΕΙΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
