Περιγραφή
Δεν αληθεύει, ούτε και σε περίοδο κρίσης, πως μόνο ό,τι είναι πηγή κέρδους είναι και χρήσιμο. Στις εμπορευματικές δημοκρατίες μας υπάρχουν κάποιες γνώσεις που έχουν τη φήμη των “άχρηστων”, οι οποίες στην πραγματικότητα αποκαλύπτουν μια εκπληκτική χρησιμότητα. Σε αυτό το φλογερό κείμενο, ο Νούτσιο Όρντινε εφιστά την προσοχή μας στη χρησιμότητα του άχρηστου και στην αχρηστία του χρήσιμου. Μέσα από τους στοχασμούς μεγάλων φιλοσόφων (Πλάτων, Αριστοτέλης, Ζουάνγκ-ζι, Πίκο ντέλλα Μιράντολα, Μονταίνιος, Μπρούνο, Καμπανέλλα, Μπέηκον, Καντ, Τοκβίλ, Νιούμαν, Πουανκαρέ, Χάιντεγκερ, Μπατάιγ) και σπουδαίων συγγραφέων (Οβίδιος, Δάντης, Πετράρχης, Βοκκάκιος, Αλμπέρτι, Αριόστο, Μορ, Σαίξπηρ, Θερβάντες, Μίλτον, Λέσσινγκ, Λεοπάρντι, Ουγκό, Γκωτιέ, Ντίκενς, Χέρτσεν, Μπωντλαίρ, Στήβενσον, Οκακούρα Κακούζο, Γκαρθία Λόρκα, Μάρκες, Ιονέσκο, Καλβίνο, Φόστερ Ουώλλας), ο Νούτσιο Όρντινε δείχνει πως η εμμονή της κατοχής και η λατρεία της χρησιμότητας καταλήγουν να στραγγίζουν το ανθρώπινο πνεύμα, αποσταθεροποιώντας και βάζοντας σε κίνδυνο τα σχολεία και τα πανεπιστήμια, την τέχνη και τη δημιουργικότητα, καθώς και θεμελιώδεις αξίες όπως η dignitas hominis, η αγάπη και η αλήθεια. Ο Άμπρααμ Φλέξνερ, στο συναρπαστικό κείμενό του, που μεταφράζεται πρώτη φορά εδώ, μας θυμίζει ότι μόνο οι επιστήμες μας διδάσκουν τη χρησιμότητα του άχρηστου. Χωρίς το δωρεάν και το άχρηστο, πνίγοντας εκείνες τις πολυτέλειες που θεωρούνται περιττές, πολύ δύσκολα ο homo sapiens θα καταφέρει να κάνει πιο ανθρώπινη την ανθρωπότητα. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
” Τίποτα δεν είναι πιο χρήσιμο από αυτή την τέχνη που δεν έχει χρησιμότητα”. (ΟΒΙΔΙΟΣ)
“Για να γνωρίζουμε τι είναι χρήσιμο πρέπει να ξέρουμε τι είναι άχρηστο”. (ΖΟΥΑΝΓΚ-ΖΙ)
“Πολλές φορές ο ζήλος που βάζουν οι άνθρωποι σε δραστηριότητες που φαίνονται άνευ σημασίας, χωρίς άλλο σκοπό πέρα από την ψυχαγωγία ή την ικανοποίηση να λύσουν ένα δύσκολο πρόβλημα, αποδεικνύεται ουσιαστικός σε ένα πλαίσιο που κανείς δεν είχε προβλέψει, με συνέπειες που οδηγούν μακριά. Αυτό ισχύει για την ποίηση και την τέχνη, όπως ισχύει για την επιστήμη και την τεχνολογία”. (ΙΤΑΛΟ ΚΑΛΒΙΝΟ)
“Ο Νούτσιο Όρντινε έγραψε το τέλειο βιβλίο για να πάει καλά η χρονιά: Σας ευχόμαστε ολίγη αχρηστία!” (J. BIRNBAUM, διευθυντής του Le Monde des Livres, 4.1.2013)
“Είμαστε ευγνώμονες στον Ν. Όρντινε (άριστο επιμελητή, ανάμεσα στις πολλές αξίες εγκωμίων εργασίες του και η έκδοση των έργων του Τζορντάνο Μπρούνο) για το μανιφέστο του, τη Χρησιμότητα του άχρηστου”. (F. SAVATER, El Pais)
“Ένα βιβλίο χρήσιμο… οδηγός σε αυτή τη ζωή τη ρημαγμένη από την κρίση, από τα άγχη της αποδοτικότητας και της αποτυχίας”. (ROBERTO SAVIANO)
