Περιγραφή
Οι Τρωάδες είναι, ένα αντιπολεμικό έργο, κυρίως διότι καταγγέλλει την ανελέητη αυθαιρεσία των νικητών έναντι των ηττημένων. Ενδεχομένως σ’ αυτή την καταγγελία να οφείλει και τη διαχρονική του απήχηση και τη δημοφιλία του μέχρι τις μέρες μας.
Το έργο ανέβηκε το πρώτον το 415 π.Χ. στα πλαίσια των Μεγάλων Διονυσίων. Ο Πελοποννησιακός Πόλεμος βρισκόταν σε εξέλιξη και λίγο νωρίτερα, μήνες μόνον, οι Αθηναίοι είχαν επιτεθεί στη Μήλο την οποία κυριολεκτικώς ερήμωσαν, σκοτώνοντας όλους τους άνδρες και πουλώντας σκλάβους όλα τα γυναικόπαιδα. Στην ισοπεδωμένη πόλη εγκατέστησαν αποίκους από την Αθήνα.
Ο Ευριπίδης ήθελε να προειδοποιήσει τους Αθηναίους συμπολίτες του πως η ολοσχερής καταστροφή-ύβρις της Μήλου θα επισύρει ασφαλώς και την τιμωρία των νικητών.
Ο συμβολισμός είναι προφανής: στις Τρωάδες οι νικητές Έλληνες ρημάζουν την Τροία και η ολοκληρωτική τους ασέβεια προς ανθρώπους-αιχμαλώτους, προς ναούς, ιερά και τάφους πεθαμένων προκαλεί την μήνιν του Ποσειδώνα και της Αθηνάς (συμμάχου των Αχαιών κατά την διάρκεια του Τρωικού πολέμου), οι οποίοι σε αγαστή συνεργασία απεργάζονται τον όλεθρο των ασεβών Ελλήνων. Ο Ευριπίδης, δια στόματος Ποσειδώνα, ευθέως προλέγει: “Ανόητος είναι οποίος κουρσεύει πόλεις· ναούς ρημάζει, ιερά και τάφους πεθαμένων· με τη σειρά του θα χαθεί κι αυτός.”
Ο Ευριπίδης όμως δεν αρκείται σ’ αυτόν τον προφανή συμβολισμό. Επιχειρεί κάτι βαθύτερο και ουσιαστικότερο. Χωρίς ν’ αναφέρεται στην αγριότητα του πολέμου αυτού καθ’ εαυτού, προβάλλει τα δεινά που έπονται του πολέμου και φανερώνει το πως αυτά τα δεινά επενεργούν στον ψυχισμό των ανθρώπων που τα υφίστανται. Κάθε θύμα έχει τη δική του αντίδραση που αποκαλύπτει το χαρακτήρα του και τον εσωτερικό του κόσμο. Άλλη η αντίδραση της Κασσάνδρας, διαφορετική εντελώς εκείνη της Ανδρομάχης. Και ξεχωριστή εκείνη της Εκάβης, που είναι και το κορυφαίο πρόσωπο της τραγωδίας. Η Εκάβη, η γηραιά βασίλισσα της Τροίας, αρχικά εμφανίζεται μέσα στον πόνο και την απόγνωση. Ο θρήνος για τις δυστυχίες που την χτυπούν ή μια πίσω από την άλλη, γίνεται πιο οδυνηρός καθώς αναπολεί το ευτυχισμένο παρελθόν, το δικό της και της οικογενείας της. Και ενώ είναι βυθισμένη στην απελπισία, με την εμφάνιση της Ελένης, της μισητής υπεύθυνης όλων των κακών, λησμονεί ή παραβλέπει τη δυστυχία της και μετατρέπεται σε μια γυναίκα με ασυγκράτητο μίσος. Κι όταν πια έχει βγάλει όλη τη χολή από μέσα της, όταν πια είναι άδεια από κάθε μίσος, επανέρχεται στην προηγούμενη τραγική της υπόσταση. Αυτές οι εναλλλαγές στον ψυχισμό της Εκάβης -και των άλλων προσώπων- δίνονται από τον Ευριπίδη με απαράμιλλη τέχνη, ενώ παράλληλα μαρτυρούν και βαθιά γνώση της ανθρώπινης φύσης.
