Περιγραφή
Το ποσοστό του οξυγόνου που αντιστοιχεί σε κάθε άνθρωπο, άλλοι το ξοδεύουν μεθοδικά και με κανονικές εισπνοές σ’ όλο το μάκρος της ζωής τους άλλοι πάλι με βίαιες και δυσανάλογες δόσεις, ανάμεσα σε δύο νεκροφάνειες. Ποιός θ’ αποδειχθεί ότι εκμεταλλεύτηκε καλύτερα εκείνο που του δόθηκε – άγνωστο. Ας μην είμαστε αγνώμονες απέναντι στο τυχαίο που μας επιτρέπει να μιλούμε σα να ήμασταν αθάνατοι.
Προσωπικά, μισώ τη νοσταλγία και δεν συνηθίζω να μιλώ πρωθύστερα. Στην ιστορία όμως της Λογοτεχνίας, όχι αυτήν που καταρτίζουν οι ειδικοί αλλά την άλλη, που η πυξίδα δεν υπακούει πάντοτε στον βορρά, μου άρεσε ανέκαθεν να παρακολουθώ τις παλινδρομικές αποτιμήσεις του χρόνου: που τον βλέπεις να προωθεί άξαφνα μια συγκίνηση του 1931 στα 1976 και αντίθετα, μιαν ευαισθησία δήθεν σημερινή να την απωθεί – με χαιρεκακία θα ‘λεγα – σαράντα χρόνους πίσω. Αλλά όταν η γοητεία μπαίνει στη μέση, αλλάζουν όλα. Επειδή η γοητεία μοιάζει με τη θάλασσα· κι ευτυχώς.
Μια μέρα, ένα βιβλίο ξαναβγαίνει στην επιφάνεια σαν υποβρύχιο που το θαρρούσες από καιρό χαμένο. Διόλου. Απλώς κάτεχε το μυστικό να μένει κάτω απ’ το νερό για ένα διάστημα πολύ μεγαλύτερο από ό, τι τα νεώτερα μοντέλα. Κι αν οι τεχνικοί τα χάνουν, οι Σειρήνες, αυτές που πάντα ξέρουν κάτι περισσότερο, χαμογελάνε με νόημα.
Τώρα βέβαια, για τα στρατολογικά γραφεία της πνευματικής μας ζωής, ο ποιητής Νικόλαος Κάλας έχει κηρυχθεί ανυπότακτος εδώ και πολλά χρόνια. Πότε ως Ράντος, πότε ως Σπιέρος, πότε ως Κάλας, κατάφερε με την αξιοπρέπεια και την ευκινησία θαυματοποιού, να ξεγλιστρήσει από την Αθήνα στο Παρίσι κι από το Παρίσι στη Νέα Υόρκη, συγχέοντας απελπιστικά τα ίχνη πίσω του.
Μα ποιός είναι τέλος πάντων αυτός και τι ακριβώς κάνει; Γράφει ποιήματα; Δοκίμια επαναστατικά; Λιβέλους; Γράφει στα Ελληνικά; Στα Γαλλικά; Στα Εγγλέζικα; Πρωτοστατεί σε κινήματα; Εκμαιεύει νέους ζωγράφους; Τα βάζει με τους ισχυρούς; Τίποτε απ΄όλα αυτά και όλα μαζί. Πρόσωπο περίπου ασύλληπτο, με κάτι από τον Jacques Vache και κάτι από τον Marcel Duchamp, είναι προπαντός ένας ανυπότακτος. Τα άλλα έρχονται ύστερα… (ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ, απόσπασμα από τον πρόλογο της έκδοσης)
