Περιγραφή
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ 33 ΜΕΛΕΤΕΣ παλαιότερων και νεότερων νεοελληνιστών, πανεπιστημιακών και κριτικών, που συγκροτούν μια εναλλακτική, πολυπρισματική και ιστορικά προσανατολισμένη θεώρηση της νεοελληνικής λογοτεχνίας του 20ου και των αρχών του 21ου αιώνα. Εστιάζει στη λογοτεχνική δημιουργία και στις σχέσεις της με την ευρωπαϊκή, στην ιστοριογραφία και στην κριτική ως διαμορφωτή λογοτεχνικών αντιλήψεων. Παράλληλα εξετάζεται το έργο που αποτέλεσε το αρχικό έναυσμα: η οκτάτομη Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Αλέξανδρου Αργυρίου, στη μνήμη του οποίου αφιερώθηκε τον Μάιο του 2011 ένα συνέδριο στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, από όπου προέκυψε ο παρών τόμος.
Το πρόσφατο λογοτεχνικό παρελθόν, ο 20ος αιώνας, ιστορείται πιο δύσκολα από το απώτερο, ακριβώς επειδή είναι πιο ζωντανό, πιο πολύμορφο· προσφέρει όμως ένα προνομιακό πεδίο ώστε να δοκιμάσουμε καινούργιους προβληματισμούς. Το βιβλίο επιθυμεί να προκαλέσει ερεθίσματα, να αναδείξει θέματα και όχι να κλείσει κεφάλαια. Πώς γράφεται μια ιστορία της λογοτεχνίας σήμερα; “Ιστορία” δεν είναι μονάχα η εξιστόρηση του τι συνέβη, ούτε η απλή χρονολογική ταξινόμηση· πρέπει να είναι μια αναζήτηση της αλληλουχίας (πού υπάρχει; πού όχι;), μια θεώρηση της λειτουργίας (τι δηλώνει η παρουσία, τι η απουσία;), που συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να γίνει τελική, θα είναι πάντα μερική, αλλά ίσως γι’ αυτό να πετυχαίνει γόνιμες διεισδύσεις, φωτίζοντας κάθε φορά κάποιες πτυχές πιο κρυμμένες, πιο αποκαλυπτικές των επιδράσεων που ασκεί η λογοτεχνία στους αναγνώστες. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Περιεχόμενα
Προλογικό σημείωμα
MARIO VITTI – Μια φιλία
PETER MACKRIDGE – Λογοτεχνία και γλωσσικό ζήτημα, 1900-1967
Α’. Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟ
RODERICK BEATON – Ελληνικός μοντερνισμός 1900-1930: πριν από το ξεκίνημα
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΥΧΡΟΝΑΚΗΣ – “Το μεγάλο όνειρο του Ιουλιανού”: η συνάντηση του επτανησιακού ιδεαλισμού με τον πρώιμο ελληνικό νιτσεϊσμό
ΜΑΡΙΑ ΡΩΤΑ – Ανασυνθέτοντας την αλεξανδρινή λογοτεχνική δραστηριότητα 1910-1930: από τα πρόσωπα στις συλλογικότητες
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΝΤΟΥΝΙΑ – Η δεκαετία του 1920: από την ποίηση της παρακμής στην κοινωνική αμφισβήτηση
Χ. Λ. ΚΑΡΑΟΓΛΟΥ – Η κριτική της κριτικής: προβληματισμοί και αντιπαραθέσεις στη δεκαετία του 1920
ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΑΚΗΣ – Γαλλικές απηχήσεις στη νεοελληνική κριτική 1930-1960: η έννοια του κλασικού
ΛΙΖΥ ΤΣΙΡΙΜΩΚΟΥ – “Μόνο δυο στίχους μου σκληρούς να πω και να χαθώ…” Η αυτοσυνειδησία των ποιητών στον ελληνικό μεσοπόλεμο
ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ – Προσλαμβάνοντας τον πολιτικό Καβάφη: τα ποιήματα για τον Ιουλιανό και το ζήτημα της “κυριαρχίας”
ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ – Ο Ιησούς Χριστός σε μιαν άθεη εποχή (1920-1940)
ΦΡΑΓΚΙΣΚΗ ΑΜΠΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ – Ιατρικές ιδέες στη λογοτεχνία: Ανδρέας Εμπειρίκος και Rene Laforgue
ΣΟΝΙΑ ΙΛΙΝΣΚΑΓΙ Α-ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ – Η ρωσική λογοτεχνία στην Ελλάδα τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Σημεία πορείας
Β’. Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΖΙΟΒΑΣ – Από τον μοντερνισμό στο nouveau roman: θεωρητικές αναζητήσεις και προβληματισμοί γύρω από το μυθιστόρημα στην Ελλάδα
ΚΕΛΗ ΔΑΣΚΑΛΑ – Η γοητεία και η λήθη της λυρικής πεζογραφίας στον 20o αιώνα
Σ. Ν. ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ – Για μια ιστορία της ελληνικής πειραματικής πεζογραφίας κατά την περίοδο 1944-1974
ΤΑΚΗΣ ΚΑΓΙΑΛΗΣ – “Ποιητές άξιοι του έθνους”: στρατηγικές για την εθνικοποίηση της μοντέρνας ποίησης στη μεταπολεμική Ελλάδα
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ – Όταν χάθηκε η άνω τελεία: η μελοποιημένη ποίηση στη δεκαετία του ’60
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΓΑΡΑΝΤΟΥΔΗΣ – Ελληνική ποίηση και κινηματογράφος στις μεταπολεμικές ποιητικές γενιές: αποτυπώσεις της ιστορικής και καλλιτεχνικής μνήμης
Γ’. ΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΣΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ’67 ΚΑΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ
ΑΛΕΞΗΣ ΖΗΡΑΣ – Εποχές της συνοχής: οι συγγραφείς ως πολίτες στα χρόνια 1967-1974
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ – Διαδρομές της γενιάς του 1970: από τη νεανική εξωστρέφεια στην ωριμότητα της εσωτερικής περιπλάνησης
ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΚΟΤΖΙΑ – Το ευπώλητο μυθιστόρημα και η ιδέα της λογοτεχνικότητας, 1985-2010
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΝΑΤΣΙΝΑ – Για τα όρια του μεταμοντερνισμού στην ελληνική πεζογραφία κατά το τελευταίο τέταρτο του 20ου αιώνα
ΤΙΤΙΚΑ ΔΗΜΗΤΡΟΥΛΙΑ – Νέοι ποιητές στα τέλη του 20ου και στις αρχές του 21ου αιώνα
Δ’. ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ
ΑΛΕΞΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ – 1900: Η λογοτεχνία γράφεται πια στη Δημοτική. Ώρα να συγκροτηθεί το παρελθόν της
ΜΑΡΙΛΙΖΑ ΜΗΤΣΟΥ – Εθνικά σχήματα στις νεοελληνικές μαρξιστικές γραμματολογίες
ΒΕΝΕΤΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ – Πανεπιστημιακή διδασκαλία και ιστοριογραφία της λογοτεχνίας: το παράδειγμα του Λίνου Πολίτη
ΕΡΗ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ – Η παρουσία των γυναικών συγγραφέων στις ιστορίες της νεοελληνικής λογοτεχνίας
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ – Και ο ελληνικός αυτοβιογραφικός λόγος;
ΜΙΛΤΟΣ ΠΕΧΛΙΒΑΝΟΣ – Η γενιά του ’30, η γραμματολογία και ο συγκριτισμός
ΝΑΣΟΣ ΒΑΓΕΝΑΣ – Θεωριακός ιμπρεσσιονισμός: μια τάση της Νεοελληνικής Κριτικής
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ – Από την “ιστορία της παιδείας” στα “συγχρονικά τεκμήρια”: για την Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας του Αλ. Αργυρίου
ΕΙΡΗΝΗ ΓΕΡΓΑΤΣΟΥΛΗ – ΜΑΡΙΑ ΠΑΣΣΟΥ – Το ηλεκτρονικό αρχείο του Αλέξανδρου Αργυρίου
Ευρετήριο ονομάτων
