ΣΥΝΤΑΓΜΑ - ΚΑΤ. Ο οδηγός, με αφορμή έναν άστεγο, έναν "βρωμύλο" όπως τον αποκαλεί, που μπαίνει στο λεωφορείο ενώ αυτός κάνει τα πάντα για να τον εμποδίσει, ξεδιπλώνει έναν λόγο παραληρηματικό, σκληρό, κοινότοπο, φοβικό. Έξω, η έρημη, παρακμάζουσα πόλη σιωπηλά τον ακολουθεί.
Κάθε στάση γίνεται πεδίο για νέο παραλήρημα. Επιβάτες, περαστικοί, μουσεία, έργα τέχνης, νοσοκομεία, αθλητικά κέντρα, κινηματογράφοι κι ό, τι άλλο βλέπουν τα μάτια του μπαίνουν στο στόχαστρό του. Μέσα από ελάχιστες χαραματιές μας αφήνει να δούμε τραυματικά ίχνη, πτυχές του εσώτερου εαυτού.

Νεκρός με μια σφαίρα στο κεφάλι έπεσε προχτές, Δευτέρα βράδυ, στην οδό Πατησίων ο συγγραφέας Δημήτρης Φύσσας, σε όχι πλήρως διευκρινισμένες συνθήκες. Λεπτομερέστερα ο Φύσσας, 64 ετών, γυρνούσε σπίτι με το ποδήλατό του, όταν βρέθηκε σε ληστεία κοσμηματοπωλείου που ήταν σε εξέλιξη: στον αριθμό 402 της οδού Πατησίων, στο ύψος της πλατείας Κολιάτσου, τέσσερις ληστές με δυο μοτοσικλέτες και φορώντας κράνη, έχοντας ληστέψει το μεγάλο κοσμηματοπωλείο "Zenith" του κ. Θεόκλητου Μπαχλεμπέ, αντάλλασσαν πυροβολισμούς με αστυνομικούς που είχαν σπεύσει στο σημείο... Ο Φύσσας ήταν το μόνο θύμα.

Αθήνα, περί το 1950-'51, με τον Εμφύλιο μόνο τυπικά να έχει τελειώσει. Ο Ιάσονας εξακολουθεί να κυκλοφορεί με τη στολή του φαντάρου παρότι απολύθηκε απ' τον στρατό πριν από τρεις μήνες. Όχι μόνο λεφτά για πολιτικά ρούχα δεν έχει, τα καταφέρνει δύσκολα ακόμα και για το καθημερινό φαγητό. Μια μέρα, σχεδόν τυχαία, βρίσκεται στο "πατάρι" του Καφέ Εσπρέσο, χώρος όπου συχνάζουν λιγότερο ή περισσότερο φερέλπιδες νέοι λογοτέχνες.

"Μα πόσο χρόνο θέλετε πια, Κυβερνήτη;"
"Θέλω τον χρόνο που χρειάζονται πάντα οι Έλληνες για να διαφωνήσουν και να απορρίψουν και να μην εφαρμόσουν τίποτα απ' όσα τους ζητούνται. Και μετά να το ξανασκεφτούν και να το δουν διαφορετικά και σιγά σιγά να το αποδεχθούν. Και στο τέλος να το επαινέσουν. Χρειάζεται πολύς χρόνος γι' αυτό".
"Έτσι που το λέτε, ναι, υποθέτω..."
"Και χρειάζεται και κάποιος να πεθάνει. Για να μπορούν να λένε, μετά, ότι αυτός ο κάποιος ήταν ο πιο καλός".
Για πρώτη φορά το βλέμμα του Γερμανού είναι λιγότερο επιφυλακτικό: "Τι εννοείτε;"

Κάποιο απόγευµα του φθινοπώρου, ένας ηλικιωµένος άντρας κάνει την εµφάνισή του στο χωριό. Μερικοί τον αναγνωρίζουν και ισχυρίζονται πως τον είχαν δει τον προηγούµενο χειµώνα να επιθεωρεί τις εργασίες στον πύργο, αυτόν που στέκεται στο τέρµα της µεγάλης ανηφόρας.

Οι "Ρετσίνες του βασιλιά" είναι ένα µυθιστόρηµα νόµισµα. Στη µια του όψη ένας αναµαλλιασµένος γέροντας που κάποτε ήταν βασιλιάς. Στην άλλη ένας κοιλαράς που µοιάζει να είναι ο Γαργαντούας ή ένας γεωργός που χαµογελάει βαστώντας στο χέρι ένα κρασοπότηρο.

Κι αν τα κτίρια μιλούσαν...

Σίγουρα θα είχαν πολλά να μας πουν!

Περισσότεροι από διακόσιοι πενήντα μεταπτυχιακοί φοιτητές του κοινού διαπανεπιστημιακού προγράμματος «Δημιουργική Γραφή» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας ενώνουμε τις δυνάμεις μας και υποσχόμαστε ένα βιβλίο γεμάτο συναισθήματα.

Σχολεία, δημαρχεία, θέατρα, νοσοκομεία, και πολλά ακόμη κτίρια ζωντανεύουν και διηγούνται την ιστορία τους.

Γιώτα Κοτσαύτη

Τέλη του 1827. Η Ελληνική Επανάσταση έχει σχεδόν καταπνιγεί. Η χώρα αγωνίζεται ακόμα για την ανεξαρτησία της. Οι δύο εμφύλιοι, η πτώση του Μεσολογγίου, οι καταστροφές του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο έχουν οδηγήσει τους Έλληνες στην απόγνωση. Σε μια ύστατη προσπάθεια να σωθούν καλούν τον Καποδίστρια να κυβερνήσει την Ελλάδα. Οι Μεγάλες Δυνάμεις συμφωνούν. Οι ελπίδες αναπτερώνονται.

Η οθόνη ήταν ένα τεράστιο λευκό πανί. Από ένα μικρό παραθυράκι μια δέσμη φωτός έπεφτε στην οθόνη και έτσι εμφανιζόταν η Χιονάτη. Το φόρεμά της ήταν κόκκινο και αυτή ολόλευκη. Όλα ήταν μαγικά. Ώσπου εμφανίστηκε η μητριά. Μου φάνηκε τρομακτική. Προσπάθησα να συγκρατηθώ, αλλά φοβόμουν πολύ. Όλο το σινεμά είχε παγώσει, ή τουλάχιστον, έτσι νόμιζα. Γύρισα προς τον πατέρα είδα το προφίλ του. Δεν είδα το βλέμμα του ούτε το ύφος του. Πάντως αυτός δεν φοβόταν μάλλον. Κρατήθηκα να μην του πιάσω το χέρι και καταλάβει την τρομάρα μου.

"Η γιαγιά μου η Κατίνα με έδερνε για παραδειγματισμό με το μπαστούνι της, σε πλάτη, πόδια και κεφάλι. Κάθε πρωί, για να μάθω, λέει, και να μην κάνω λάθη. Αντί να τα αποφεύγω, έπεφτα με τα μούτρα καταπάνω τους. Έτσι, πίστευα πως ολόκληρη η ζωή μου ήταν ένα λάθος. Και μια ανούσια σύμπτωση... Ένας, σχεδόν, αγριάνθρωπος γνώρισε μια, σχεδόν, άμυαλη τουρίστρια και μ' έφεραν σ' αυτόν τον μάταιο κόσμο. Αν δηλαδή εκείνη τη μέρα φυσούσε λίγο λιγότερο κι η μάνα μου δεν κινδύνευε να πνιγεί ή αν ο πατέρας μου δεν είχε πιάσει τρία χταπόδια και δεν επέστρεφε νωρίς από το ψάρεμα, δεν θα είχα καν γεννηθεί!

Μα δεν υπάρχει κανένας σοβαρός λόγος να μην πιστεύει ένας άνθρωπος στο θαύμα. Τα λόγια του Πασκάλ ασπάζεται η κυρία Φι και ενδίδει στο απροσδόκητο, στο απίθανο που παραμονεύει σε κάθε μας βήμα.

Γιατί η ζωή, έτσι όπως είναι, δεν μας είναι αρκετή και η κυρία Φι εννοεί να ζήσει. Με πόνο, με αβεβαιότητα, με συντριβή, με γέλιο, με έκσταση, ακόμα και με χαμό, αλλά εννοεί να ζήσει. Και στο τέλος, ποιος ξέρει; Ίσως καταφέρει να γιατρέψει το γιο της, που πάσχει από μια παρατεταμένη και ακατανόητη θλίψη.