Διήγησις των συμβάντων στα χρόνια του Εμφυλίου Πολέμου και σε εκείνα που ακολούθησαν τον αναγκαστικό εκπατρισμό των πολιτικών προσφύγων στις Ανατολικές χώρες, είναι το βιβλίο αυτό του Νίκου Μότσιου.
Πρόκειται για μιαν αυθεντική μαρτυρία, στην οποία αποτυπώνονται μ' έναν λιτό, δωρικό τρόπο, τα συγκλονιστικά γεγονότα που συντάραξαν την Ελλάδα, από την έναρξη του Εμφυλίου το 1946, αλλά και όλα όσα ακολούθησαν μετά την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού και την Οδύσσεια των μαχητών του στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που εγκαταστάθηκαν, με μόνιμο πόθο και στόχο τον επαναπατρισμό τους.

«Μετά την παγκόσμια σφαγή και τον συνεχή τρόμο των ανθρώπων κάτω από τα δικτατορικά καθεστώτα, κόκκινα και μαύρα, οι ανθρώπινες ευαισθησίες έχουν ατροφήσει· αλλά πρέπει να υπάρχουν ακόμη κάποιοι που διατηρούν το αίσθημα του δικαίου. Είναι αλήθεια ότι ο Ανατόλ Φρανς, ο Τζωρτζ Μπράντες και πολλές άλλες μεγάλες ψυχές, που με τις διαμαρτυρίες τους, το 1922, έσωσαν 22 θύματα του Σοβιετικού Κράτους, δεν είναι πια μαζί μας.

"Ήταν 19 του Γενάρη, όταν αγγίξαμε το χώμα της Σοβιετικής Ρωσίας. Ένα συναίσθημα ιεροτελεστίας, ένα συναίσθημα δέους, με κατακυρίευσε. Μια δυνατή επιθυμία μ' έκανε να πέσω στα γόνατα και να φιλήσω το χώμα· το χώμα το καθαγιασμένο από το αίμα γενεών και γενεών που υπέφεραν και μαρτύρησαν. Ποτέ πριν, ακόμη και όταν απαλλάχθηκα από τον τρομερό εφιάλτη της 14χρονης φυλάκισής μου, δεν είχα συγκινηθεί τόσο βαθειά, νοιώθοντας την επιθυμία να αγκαλιάσω όλη την ανθρωπότητα, να ακουμπήσω την καρδιά μου στα πόδια της. Ήταν η πιο υπέροχη μέρα της ζωής μου.

Τι σημαίνει το 19ο αιώνα να είσαι μουσουλμάνος στα Βαλκάνια; Η Οθωμανική αυτοκρατορία καταρρέει και μαζί της η προνομιακή θέση σου στην περιοχή. Ο μουσουλμανικός πληθυσμός ταυτίζεται με κάποιον ισλαμικό οπισθοδρομισμό, ενώ η (χριστιανική) Ευρώπη, αφού έχει νικήσει στο πεδίο των ιδεών, μπορεί τώρα να υψώσει τις σημαίες και στο πεδίο των μαχών.

Συμπλέκοντας την ελληνική και παγκόσμια ιστορία του 20ού αιώνα μπορούμε να φωτίσουμε καλύτερα την «αόρατη» και μυστική δράση των κρατών και των κυβερνήσεών τους, που επηρέασε σημαντικά τις πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα και τον Κόσμο, και δεν αφορά μόνο τη διπλωματία. Αποκαλύπτοντας το μυστικό πρόσωπο των κρατών έχουμε σοβαρές πιθανότητες να διαλευκάνουμε τους βαθύτερους στόχους και τις επιδιώξεις τους.

Μετά την επιτυχία της θεμελιακής εργασίας του, Πόλεμος την εποχή των ευφυών μηχανών, ο Manuel De Landa παρουσιάζει μια ριζοσπαστική σύνθεση των ιστορικών εξελίξεων της τελευταίας χιλιετίας. Το βιβλίο Χίλια χρόνια μη γραμμικής ιστορίας σχεδιάζει το περίγραμμα μιας ανανεωμένης υλιστικής ιστορίας, ακολουθώντας την παράδοση των Fernand Braudel, Gilles Deleuze και Felix Guattari.

Είναι αδύνατο να ξεχάσουμε αυτήν την εικόνα: Ο πρόεδρος της Χιλής Σαλβαδόρ Αλιέντε, περιτριγυρισμένος από μερικούς πιστούς υποστηρικτές του και οπλισμένος με ένα μικρό πολυβόλο, αντιμετωπίζει με θάρρος τα αεροπλάνα και τα τανκς του στρατηγού Πινοσέτ, σε μια αναμέτρηση μέχρι τον θάνατο.
Το πραξικόπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 1973 σοκάρει ολόκληρο τον κόσμο και ηχεί ως τρομακτική προειδοποίηση
στους σφοδρούς αγώνες που συγκλονίζουν την υφήλιο.

"Έγρεο, φίλα μάτερ" σημαίνει "Σήκω, αγαπημένη μητέρα". Είναι ένα εύγλωττο για τους υποψιασμένους αλλά όχι προκλητικό σύνθημα, που το εμπνεύστηκαν από έναν στίχο της Οδύσσειας κάποιοι σκαπανείς της ελληνικής εθνικής ιδέας στις αρχές του 19ου αιώνα. Φυσικά, "αγαπημένη μητέρα" ήταν η Ελλάδα, που οι λίγοι αυτοί διανοούμενοι πίστευαν ότι μπορούσε πλέον, και έπρεπε, να αναστηθεί, στηριγμένη στις δικές της δυνάμεις.

Το «Σπαράγματα του 20ού αιώνα», αναφέρεται στη θεματική του βιβλίου. Η Πασσερίνι πλησιάζει τραυματικά ζητήματα της ιστορίας του λήγοντος αιώνα. Ο φασισμός στη διπλή του όψη. Το πρόβλημα της προσωπολατρίας. Πως κατασκευάστηκε η εικόνα του ηγέτη χρησιμοποιώντας συλλογικές αναπαραστάσεις. Η απόπειρα να δημιουργηθεί μια εθνική μυθολογία γύρω από την εικόνα αυτή. Η συνέργεια του ατομικού και του συλλογικού. Ο ρόλος του μύθου και της υποκίνησης του φαντασιώδους στην πολιτική.