Ακυβέρνητες Πολιτείες

(. . .) Σ' αυτό το βιβλίο ο Ρενάτο Κούρτσιο, μετά από δεκαεπτά χρόνια στη φυλακή, έρχεται σ' επαφή με τον κόσμο του μετρό. Ανοίγει τα ρουθούνια του για να οσμιστεί τον αέρα της ελευθερίας και εισπράττει γεύσεις από μουχλιασμένες μοναξιές, από αρρώστιες που πλησιάζουν στο τέλος του αιώνα. Στρέφει το βλέμμα του στα πρόσωπα των επιβατών και αντικρύζει «φευγαλέες ματιές που μόλις διασταυρώνονται, το σκάνε, σαν να τις φοβίζει η επαφή, γρήγορες σαν τις σαύρες που τις κυνηγούν οι γάτες». Αναζητά, όχι χωρίς φόβο, το τυχαίο άγγιγμα ενός περαστικού και του 'ρχονται στο μυαλό τα λόγια του Ελία Κανέτι για την «αποστροφή απέναντι στο άγγιγμα, που δεν μας εγκαταλείπει ούτε όταν είμαστε μέσα στο πλήθος». Κάθε του κίνηση, κάθε του παρατήρηση, αργή, βαθιά, διαπεραστική, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ιλιγγιώδη ταχύτητα που αναπτύσσει το βαγόνι πάνω στο συρμό, με την καθημερινή ζωή του μετρό που μοιάζει να περνάει σαν ταινία σε fast forward μπροστά από τα μάτια των επιβατών. Και είναι πράγματι εντυπωσιακό το πώς αυτός, ο επί δεκαεπτά χρόνια φυλακισμένος πολιτικός κρατούμενος, εκεί, στο μετρό, βουτάει στην ανταριασμένη θάλασσα των κοινωνικών σχέσεων κι ανακαλύπτει έναν κόσμο ολόκληρο, γεμάτο επιθυμίες, συναισθήματα και αντιθέσεις. (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)