Στον παρόντα τόμο συγκεντρώνονται εξαιρετικά πρωτότυπα κείμενα του Πιερ Μπουρντιέ για τη γλώσσα και τις σχέσεις μεταξύ γλώσσας, εξουσίας και πολιτικής. Οι παραδοσιακές προσεγγίσεις για τη γλώσσα, όπου συμπεριλαμβάνονται οι γλωσσολογικές θεωρίες του Σωσύρ και του Τσόμσκυ καθώς και η θεωρία των ομιλιακών ενεργημάτων που εκπονήθηκε από τον Ώστιν και άλλους, δέχονται τη ρωμαλέα κριτική του Μπουρντιέ.
Τι ζητάει σήμερα η κοινωνία μας από την εκπαίδευση; Πόσο δημοκρατικό είναι το σχολείο; Τι σημαίνουν οι αλλαγές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση; Υπάρχει ενιαία ευρωπαϊκή προοπτική για το πανεπιστήμιο; Κρίσιμα κοινωνικά και πολιτικά ερωτήματα στα οποία απαντά ένας μεγάλος και στρατευμένος σύγχρονος στοχαστής.
Ο τόμος περιλαμβάνει τις βασικές παρεμβάσεις του Πιερ Μπουρντιέ αναφορικά με το εκπαιδευτικό σύστημα. Προσφέρεται, λοιπόν, στο ελληνικό κοινό ένα χρήσιμο υλικό το οποίο συμβάλλει πρακτικά στη γονιμοποίηση μιας επιστημονικά θεμελιωμένης συζήτησης σχετικά με τα θέμτα της εκπαίδευσης.
Η Διάκριση, ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία του Pierre Bourdieu και της ιστορίας της κοινωνιολογίας, παρουσιάζει τη γενετική ανθρωπολογία της εξουσίας με έμφαση στη συμβολική διάσταση, που χαρακτηρίζει το έργο του συνολικά.
"Η φωτογραφία συνδέεται με τη μορφή της σχέσης που είχα διαρκώς με το αντικείμενό μου, που δεν ξέχασα ποτέ ότι ήταν οι άνθρωποι· τους ανθρώπους κοίταζα με ένα βλέμμα που, αν δεν φοβούμουν μην ακουστεί γελοίο, θα το περιέγραφα ως στοργικό και, συχνά, συγκινημένο. [...]
Ήμουν πολύ συγκινημένος, πολύ ευαίσθητος απέναντι στον πόνο όλων αυτών των ανθρώπων και συγχρόνως ένιωθα την αποστασιοποίηση του παρατηρητή, η οποία εκδηλωνόταν με το γεγονός ότι τραβούσα φωτογραφίες".
Pierre Bourdieu
Αναλύοντας µια σειρά από µηχανισµούς και κοινούς τόπους της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, οι οποίοι έχουν ως χαρακτηριστικό το ότι αποκρύπτουν πως οι "οικονοµικές" πραγµατικότητες είναι κατ’ ουσία κοινωνικά διακυβεύµατα, ο Pierre Bourdieu καταδεικνύει µε ποιον τρόπο η κυριαρχία των σχηµάτων της νεοφιλελεύθερης σκέψης, εξαγνισµένη στην κολυµβήθρα του "πολιτισµικού οικουµενισµού" και του «οικονοµιστικού καπιταλισµού», κατέληξε να αναδιαµορφώσει τις κοινωνικές σχέσεις και τις πολιτισµικές πρακτικές των περισσότερων κοινωνιών στη βάση του υποδείγµατος της απόσυρσης του Κράτους, της εµπορευµατοποίη
ΡΟΖΕ ΣΑΡΤΙΕ: Μου φαίνεται ότι το σχέδιό σου είναι να δώσεις εργαλεία που θα επιτρέπουν την αποδιάρθρωση των µηχανισµών κυριαρχίας, οι οποίοι λειτουργούν σαν διαχωρισµοί φυσικοί, κανονικοί, προγονικοί, πράγµα που, πιστεύω, είναι µάλλον αντίθετο στη στερεότυπη εικόνα που έχει δηµιουργηθεί για το έργο σου, το οποίο αντιµετωπίζεται σαν να αποκαλύπτει περιορισµούς που συντρίβουν τα άτοµα χωρίς να τους παραχωρούν καµία θέση.
Μου φάνηκε εξαιρετικά αναγκαίο να υποβάλλω την επιστήμη σε μια ιστορική και κοινωνιολογική ανάλυση, η οποία κατά κανένα τρόπο δεν επιδιώκει να σχετικοποιήσει την επιστημονική γνώση, συνδέοντας και ανάγοντάς την στους ιστορικούς της όρους, στις τοποθετημένες δηλαδή στο χώρο και στο χρόνο συγκυρίες της, αλλά αντίθετα να επιτρέψει σε όσους κάνουν επιστήμη να κατανοήσουν καλύτερα τους κοινωνικούς μηχανισμούς που κατευθύνουν την επιστημονική πρακτική και να γίνουν "κύριοι και κάτοχοι" όχι μόνο της "φύσης", σύμφωνα με την παλιά καρτεσιανή φιλοδοξία, αλλά -πράγμα καθόλου ευκολότερο- και του κοινων
Στους Πασκαλιανούς διαλογισμούς, ο Πιερ Μπουρντιέ, τοποθετούμενος υπό την αιγίδα του Μπλαιζ Πασκάλ, επιχειρεί μια συστηματική κριτική της σχολαστικής σκέψης, καθιστώντας ρητές τις προ-παραδοχές που απορρέουν από την κατάσταση της σχολής, του ελεύθερου χρόνου, του απελευθερωμένου από τις απαιτήσεις του κόσμου και της καθημερινής ύπαρξης.
Στο δεύτερο μισό περίπου του 19ου αιώνα συγκροτείται στη Γαλλία ένα λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό σύμπαν το οποίο διεκδικεί την αυτονομία του από τις όποιες κρατικές γραφειοκρατίες, καθώς και τις αντίστοιχες ακαδημίες τους και τους κανόνες του καλού γούστου που αυτές επιβάλλουν. Δημιουργοί όπως ο Φλομπέρ, ο Μποντλαίρ και ο Μανέ επιτελούν μια συμβολική επανάσταση που θα αλλάξει οριστικά τη μορφή του λογοτεχνικού και του καλλιτεχνικού σύμπαντος.
Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει την ανθρωπολογική θεωρία που ο Pierre Bourdieu θεώρησε αναγκαίο να συγκροτήσει, προκειμένου να θεμελιώσει την επιστημονική του έρευνα. Είτε αντιστρέφει, έτσι ώστε να λύσει ή να διαλύσει τελείως τα ερωτήματα που έθεσαν στον εαυτό τους οι «δομιστές» φιλόσοφοι, όπως είναι λόγου χάριν το πρόβλημα του «υποκειμένου» της πράξης, είτε θέτει σε δοκιμασία τις αναλύσεις των Strawson, Austin, Wittgenstein, Kripke - ή φιλοσόφων κλασικών, που εσκεμμένα στρατολόγησαν για ιδιοτελή χρήση.
