«Κυρίες και κύριοι», όπως θα έλεγε και ο Κουνούπης, που προλογίζει το έργο, «σας παρουσιάζουμε μια ιστορία ενός αγώνα αγάπης μεταξύ του διαβόητου γέρου Ντον Κριστόμπαλ, της νέας και όμορφης Ροζίτα, του νεαρού εραστή της Κοκολίκου και του πρώην φίλου της Κουρίτο».

Ο τίτλος Πρώτο Τσιγγάνικο Τραγουδιστάρι, για να χρησιμοποιήσω τη λέξη του Τσιρόπουλου, θα ήταν εις τα καθ' ημάς Πρώτη συλλογή Δημοτικών Τσιγγάνικων Τραγουδιών. Ο Λόρκα ψάχνει στους τσιγγάνους αυτό που ο Πικάσο έψαχνε όταν έβαζε τις αφρικανικές μάσκες στις Δεσποινίδες της Αβινιόν.

Ανδαλουσία. Μετά την κηδεία του άνδρα της, η 60χρονη Μπερνάρντα Άλμπα, επιβάλλει στις πέντε κόρες της πολύχρονο κατ' οίκον εγκλεισμό λόγω πένθους. Σε ένα σπίτι, χωρίς αντρική παρουσία, εισβάλλει ο Έρωτας και τα ανατρέπει όλα.
Η Μπερνάρντα, η Αντέλα, η Πόνθια, η Μαρτίριο, η Ανγκούστιας, η Αμέλια, η Μαγκνταλένα, η Προυντένσια κι ο πανταχού παρών, και γι' αυτό απών, Πέπε, είναι σάρκα από τη σάρκα μας. Μιλούν τη λογοκριμένη γλώσσα μας, ενώ η στεγνή, από τη στέρηση και τον εγκλεισμό, όψη τους καταμαρτυρά όσα οι λέξεις κρύβουν.

Το Σαν περάσουν πέντε χρόνια είναι ένα έργο "αναμονής" ή, για να είμαστε πιο ακριβείς, δύο αναμονών: ο κεντρικός ήρωας του έργου, ο Νεαρός, υποχρεώνεται σε πενταετή διαστήματα αναμονής προκειμένου να κατακτήσει τα διαδοχικά αντικείμενα του πόθου του. Ο Λόρκα δεν δίνει εξηγήσεις σχετικά με το γιατί των αναμονών, απομακρυνόμενος, όπως προείπαμε, από οποιαδήποτε ρεαλιστική ή νατουραλιστική παράδοση του θεάτρου.

Μια πρωτότυπη ανθολογία µε άξονα τον έρωτα στο έργο του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, µια µικρή ξενάγηση σ’ ένα τεράστιο έργο που εν πολλοίς παραµένει άγνωστο στο ελληνικό κοινό. Χίλιες ερωτικές στιγµές µοιρασµένες σε τριάντα ενότητες µε µότο µικρά ισοδύναµα από την ελληνική γραµµατεία, όπου κάθε ενότητα µπορεί είτε να διαβαστεί σαν µια ποιητική σουίτα ή σαν ένας αντιστικτικός διάλογος είτε να παρασταθεί σαν θεατρικός µονόλογος ή σαν δρώµενο διονυσιακού χορού.

Ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, ένας από τους λίγους αυθεντικούς ποιητές του αιώνα μας, γεννήθηκε τον Ιούνιο του 1898 στο μικρό χωριό της Ανδαλουσίας Φουέντε Βακέρος, κάπου δεκαοχτώ χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Γρανάδας. Ο πατέρας του, άνθρωπος με φιλελεύθερες αρχές, ήταν πλούσιος κτηματίας της περιοχής του. Όταν η πρώτη του γυναίκα πέθανε άτεκνη, παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο τη νεαρή αλλά γνωστική και καλλιεργημένη δασκάλα του χωριού, κόρη μιας φτωχής οικογένειας από τη Γρανάδα. Απόκτησε μαζί της πέντε παιδιά, με πρωτότοκο τον Φεδερίκο.

Το κείμενο για το Ντουέντε (Duende) προέρχεται από την διάλεξη που έδωσε ο Λόρκα τον Οκτώβριο του 1934 στο Μπουένος Άιρες, κατά την διάρκεια της περιοδείας που έκανε τότε στην Λατινική Αμερική. Το κείμενο περιλαμβάνεται στα άπαντα του Λόρκα, που εκδόθηκαν μετά τον θάνατό του. Ο ποιητής δεν το είδε ποτέ δημοσιευμένο.  Το Nτουέντε είναι μια από κείνες τις λέξεις που φέρνουν αμηχανία σε λεξικογράφους, φιλοσόφους και προπαντός μεταφραστές, γιατί είναι δύσκολο όχι μόνον να μεταφραστούν, άλλα και να οριστούν μέσα στα πλαίσια της δικής τους γλώσσας.

"Η ΛΑΒΩΜΑΤΙΑ ΚΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ":
Τ' απομεσήμερο στις πέντε.
Ήτανε πέντε ακριβώς τ' απομεσήμερο.
Ένα παιδί φέρνει το σάβανο τ' ολόλευκο
τ' απομεσήμερο στις πέντε,
ένας κουβάς με τον ασβέστη έτοιμο
τ' απομεσήμερο στις πέντε,
και τ' άλλα όλα ήτανε θάνατος και μόνο θάνατος
τ' απομεσήμερο στις πέντε.
[...]

(Από την έκδοση)